از مسئله ی وراثت و ژنتیک که بگذریم ، هوش و حافظه افراد را تا حد زیادی می توان با استفاده از مواد غذایی مناسب تقویت کرد. در این مطلب تعدادی از مواد غذایی که حافظه شما را به طرز باور نکردنی تقویت می کند را معرفی خواهیم کرد.
از مسئله ی وراثت و ژنتیک که بگذریم ، هوش و حافظه افراد را تا حد زیادی می توان با استفاده از مواد غذایی مناسب تقویت کرد. در این مطلب تعدادی از مواد غذایی که حافظه شما را به طرز باور نکردنی تقویت می کند را معرفی خواهیم کرد.
مایکل نیلسن، از ابزارهای آموزشی مدارس برای تقویت مهارت یادگیری و حفظ و به خاطر آوردن این مهارت استفاده می کند.این ابزارها در تمام مراکز آموزش موجود است و امروزه از اپ های مرتبط به آن ها نیز به طور گسترده استفاده می شود.
توجه: می توانید از خلسه طبیعی قبل از خواب استفاده کنید.
ورزش بر روی هوش ما تاثیر مثبت خواهد گذاشت. پژوهش ها نشان داده اند افراد ۱۸ ساله ای که تناسب اندام بهتری دارند، نسبت به کسانی که چاق یا کم تحرک هستند، عملکرد بهتری در امتحان ها و زمینه های دیگر از خود نشان می دهند. البته به کلیت مربوط نمی شود. هر چند این بررسی ها در نهایت درباره تاثیر مستقیم ورزش بر شناخت و عملکرد هوشی با احتیاط اعلام بی طرفی می کنند اما تاکید دوباره ای بر لزوم داشتن تحرک در سنین کودکی دارند.
به طور کلی هر ورزشی ، مانند ورزش رزمی و دفاع شخصی ، که هم برای قلب خوب می باشد و همچنین بر روی مغز هم تاثیر مثبتی خواهد گذاشت.
تمرین های و تکنیک های که انجام می شود در ورزش رزمی که همراه با فکر و تمرکز می باشد موجب تقویت حافظه می شود و برای مغز و بدن ما عالی می باشند. این حرکت ها برای بازسازی سلول های مغز نیز موثر خواهند بود.
ورزش زمان به خصوصی ندارد اما انجام دادن تمرین های ورزشی صبح ها بعد از بیدار شدن از خواب، به داشتن انرژی و خلاقیت بیشتر در طول روز کمک فراوانی می کند.
اگر از کار و فعالیت روزانه آن قدر خسته هستید که حتی نمی توانید درست فکر کنید. کافی است چند بار بالا و پایین بپرید. این کار باعث می شود تا خون بیشتری به مغزتان برسد و عملکرد آن به سرعت افزایش پیدا کند.
ذهن تان را به ورزش عادت دهید. درست وقتی که ذهن تان شروع به بهانه تراشی می کند او را نادیده بگیرید. می بینید که به تدریج خود ذهن به جای اینکه مانعی باشد، شما را برای از جا بلند شدن تشویق می کند.
در حالیکه بسیاری از سلول های بدن می توانند از منابع مختلفی برای تأمین انرژی مورد نیاز خود استفاده کنند اما سلول های مغزی تقریباً فقط از گلوکز برای انرژی زایی استفاده می کنند به همین دلیل در شرایط کاهش قند خون ، مغز بیش از هر عضو دیگری در معرض خطر قرار می گیرد ، اما برخی از پژوهشگران به این نتیجه رسیدن که در زمان ورزش کردن مغز انسان به جای گلوکز از منابع انرژی زای جایگزین مثل( لاکتات) بهره می برد . در سطحی از فعالیت ورزشی مثل قدم زدن با دویدن آهسته، ماهیچه ها، مغز و دیگر سلول های بدن از ترکیب گلوکز و اکسیژن برای تأمین نیاز خود استفاده می کنند.اما در صورتی که فعالیت از این حد شدیدتر شود، ماهیچه ها روش بی هوازی را برای انرژی زایی به کار می برند که منجر به تولید لاکتات خواهد شد.
طی فعالیت شدید، مغز هم مثل سلول های ماهیچه ای به جای گلوکز از لاکتات استفاده می کند و علاوه بر آن از نظر عملکرد در سطحی بالاتر قرار می گیرد.این یافته می تواند تفسیر مناسبی برای این موضوع باشد که چرا طی فعالیت های شدید که میزان تقاضای بدن برای اکسیژن بالاست،باز هم مغز ما عملکرد خوبی دارد.به این ترتیب لاکتات نه تنها یک محصول ناخوشایند فعالیت های بدنی نیست. بلکه بدن ما طوری طراحی شده که ازآن به وقت لزوم به عنوان یک منبع مهم انرژی استفاده می کند.
و همچنین تحرک و ورزش در موازات تقویت ذهن ، در عین حال کوجب پیشگیری از بیماریهای نورولوژیک مانند فلج و آلزایمر می گردد. تحرک و ورزش برای سلامتی بدن بسیار زیاد تاکید می شود. برای تاثیر مثبت ورزش بر مغز نیازی ندارد که در انجام آن افراط شود ولی تحرک به اندازه ای که موجب عرق کردن شود، برای سلامتی سیستم مغز لازم است.این تاثیر مثبت ورزش با راه یابی هر چه بیشتر خون به مغز انسان ارتباط دارد. حرکات نرمشی و یا تنها ورزش برای تقویت عظلات تاثیر مثبتی بر مغز ندارد.
ویتامین ها، مواد معدنی و آنتی اکسیدانها از فقدان حافظه پیشگیری می کند.
مصرف ویتامین ها، مواد معدنی و آنتی اکسیدانها از فقدان حافظه پیشگیری می کند. بر اساس پژوهشی که در فرانسه انجام شد و در نشریه تغذیه بالینی به چاپ رسید، افرادی که سالها از مکمل های حاوی ویتامین، مواد معدنی و آنتی اکسیدان استفاده کرده اند، حافظه بهتری دارند.
برای انجام این مطالعه 4446 داوطلب 45 تا 60 ساله به مدت 8 سال مورد بررسی قرار گرفته و به دو گروه تقسیم شدند. گروه اول شامل افرادی بود که روزانه مکملی حاوی ویتامین C، بتاکاروتن (پیش ساز ویتامین A)، ویتامین E و عنصر روی دریافت کردند و به گروه دوم دارونما داده شد.
نتایج نشان داد افرادی که سالها مکمل های حاوی ویتامینها، مواد معدنی و آنتی اکسیدان مصرف کردهاند نسبت به سایرین حافظه بهتری دارند.
این محققان در پایان اعلام کردند گرچه نتایج این مطالعه اثر مکمل ها بر بهبود حافظه را تایید می کنند، اما استفاده خودسرانه از آنها به هیچ وجه توصیه نمی شود.
ویتامینهای گروه B روی حافظه و هوش تاثیر میگذارند
* ویتامین B1 که به تیامین هم معروف است، برای تبدیل کربوهیدراتها (موادنشاستهای و قندی) به غذای مغز لازم است. اگر کم مصرف شود موجب افسردگی، خستگی و بیخوابی میشود. تیامین در غلات سبوسدار، حبوبات خشک، بادام زمینی و برخی انواع گوشت وجود دارد.
* ویتامین B3 یا نیاسین حافظه را تقویت میکند و کلسترول خون و نتیجتا احتمال بروزسکته را کاهش میدهد. بعضی انسانها با مصرف آن دچار برافروختگی و خارش میشوند. مقدار زیاد آن سبب آسیب دیدن کبد میشود. نیاسین در گوشت بعضی ماهیها (بهخصوص قزلآلا)، بادام زمینی، گوشت مرغ و جگر وجود دارد.
* ویتامین B6 یا پیریدوکسین برای ساختن واسطههای شیمیایی در مغز لازم است. این ویتامین در غلات سبوسدار، تخم آفتابگردان، مخمر آبجو، برخی انواع گوشت و اکثر سبزیها وجود دارد. مصرف قرص پیریدوکسین سبب بهبود تنش قبل از خونریزی در خانمها میشود.
* ویتامین B12 به تولید استیل کولین کمک میکند. استیل کولین برای درست کار کردن حافظه لازم است و در انواع لبنیات، گوشت و ماهی وجود دارد.
* اسید فولیک (فولات) به تولید کاتکولامینها که گروه خاصی از واسطههای شیمیایی هستند، کمک میکند. کمبود کاتکولامینها باعث اضطراب، افسردگی و عدم تمرکز میشود. اسید فولیک حافظه و تمرکز را تقویت میکند و در غلات سبوسدار، لوبیا چشمبلبلی و کلم بروکلی وجود دارد. خانمهای باردار برای پیشگیری از نواقص مغز و نخاع جنین، اسید فولیک مصرف میکنند.
منبع: سلامانه
فصل امتحانات شروع شده و بسیاری از دانشآموزان یا دانشجویان به دنبال راههایی ساده برای افزایش تمرکز خود در زمان درس خواندن هستند. یکی از سادهترین پیشنهادها در این زمینه، تنظیم یک برنامه غذایی مناسب در روزهای امتحان یا هفتههای منتهی به امتحانات است. جو دوسر، حجم بالایی از ویتامینهای گروه B، فیبر، پتاسیم، روی و ویتامین E را در خود جای داده است. از اینرو، مصرف آن میتواند به افزایش تمرکز و کارایی مغز کمک کند.
۱. شیر و ماست مناسب برای صبحانه و میانوعده
انواع لبنیات کمچرب، مخصوصا شیر کمچرب یا ماست یونانی، حجم بالایی از پروتئین و ویتامینهای گروه B را در خود جای دادهاند. از این رو، مصرف آنها در وعده صبحانه یا میانوعدهها میتواند به افزایش تمرکز شما کمک کند. اگر بتوانید که لبنیات غنیشده با ویتامین D پیدا کنید، به بهبود عملکرد مغزی و حافظهتان در طول زمان درس خواندن هم کمک زیادی خواهید کرد. بهتر است که شیر را برای وعده صبحانه بهصورت گرم و همراه با یک خوراکی شیرین مانند خرما یا توت مصرف کنید.
۲. جو دوسر برای ناهار یا میانوعده عصر
جو دوسر، حجم بالایی از ویتامینهای گروه B، فیبر، پتاسیم، روی و ویتامین E را در خود جای داده است. از این رو، مصرف آن میتواند به افزایش تمرکز و کارایی مغز کمک کند. از طرف دیگر، جو دوسر جزو غلات سبوسدار محسوب میشود و هضم آن بهکندی در دستگاه گوارش صورت میگیرد. از این رو، انرژی کافی را برای بدن در طول روز تأمین میکند و توانایی لازم برای درس خواندن را به مغز شما میدهد. فقط حواستان باشد از آنجایی که جو دوسر میتواند باعث ایجاد نفخ یا روان شدن مدفوع شود، پس مصرف آن در وعده غذایی قبل از ورود به جلسه امتحان مانند صبحانه توصیه نمیشود. جو دوسر میتواند بهصورت پخته در انواع سوپ یا سالاد، مورد استفاده قرار بگیرد.
۳. ماهی سالمون برای ناهار یا شام
اگر شما هم بهعنوان یک دانشآموز یا دانشجو، بعد از خوردن وعدههای اصلی غذایی مانند ناهار یا شام، خوابتان میگیرد و تمرکز کافی برای درس خواندن ندارید، مصرف خوراکیهای حاوی اسیدهای چرب امگا-۳ مانند ماهی سالمون در وعده ناهار یا شام به شما توصیه میشود. امگا-۳ علاوه بر پیشگیری از ایجاد خوابآلودگی بعد از غذا، باعث بهبود عملکرد مغز هم خواهد شد.
۴. گردو برای میانوعده
اگر عادت دارید که هنگام درس خواندن حتما دهانتان بجنبد و یک خوراکی برای پیشگیری از کاهش تمرکزتان مصرف کنید، خوردن گردو را به شما توصیه میکنیم. گردو هم مانند ماهی سالمون، سرشار از اسیدهای چرب امگا-۳ و امگا-۶ است که این دو چربی مفید میتوانند سوخت مناسبی برای مغز هنگام درس خواندن باشند.
۵. کنجد برای میانوعدهها
یکی دیگر از خوراکیهای ارزشمند برای افزایش توانایی مغز هنگام درس خواندن، کنجد است. کنجد، حجم بالایی از پروتئین، امگا-۳، امگا-۶ و آنتیاکسیدانها را در خود جای داده است. از اینرو، میتواند در تمام میانوعدههای غذایی دانشآموزان یا دانشجویان جای بگیرد. کنجد را میتوان با لبنیات صبحانه یا با سس سالاد دانشآموزان هم ترکیب کرد.
۶. شکلات تلخ برای صبحانه یا عصرانه
شکلات تلخ در همه جای دنیا بهعنوان غذای مغز شناخته میشود، زیرا با افزایش جریان خون در بدن حجم بالاتری از خون و اکسیژن را به مغز میرساند و باعث تقویت حافظه هنگام درس خواندن میشود. شکلات تلخ بهتنهایی یا در ترکیب با شیر بدون چربی، میتواند در وعده صبحانه یا عصرانه دانشآموزان یا دانشجویان قرار بگیرد.
۷. سبزیهای برگ سبز تیره برای پس از امتحان
شاید خیلیها از این نکته غافل باشند، اما بازسازی مغز برای بهبود عملکرد آن بعد از هر امتحان، از اهمیت بالایی برخوردار است. یکی از این راههای بازسازی و تأمین دوباره انرژی و نشاط مغزی، مصرف خوراکیهای سرشار از آنتیاکسیدان، ویتامین و مواد معدنی است. سبزیهای برگ سبز تیره مانند اسفناج، کلم بروکلی، ریحان، شاهی، جعفری و کاهو، گزینههای غذایی بسیار مناسبی برای این منظور هستند.
۸. حبوبات برای ناهار
مصرف یک وعده غذایی سالم و کمچرب که مقادیر مناسبی از پروتئین، منیزیم و ویتامینهای گروه B را برای بهبود عملکرد مغز در خود جای داده باشد، برای دانشآموزان و دانشجویان در روزهای امتحان از اهمیت بالایی برخوردار است. انواع حبوبات، همه این ویژگیها را در خود جای دادهاند و علاوه بر این، حاوی فیبر و کربوهیدراتهای پیچیده هستند. یعنی میتوانند برای مدتزمان بیشتری شما را سیر نگه دارند و به بهبود عملکرد مغزتان هنگام درس خواندن کمک کنند. برای پیشگیری از نفخ حاصل از مصرف حبوبات میتوانید مقداری زنجبیل یا زیره هنگام طبخ به آنها اضافه کنید.
۹. قهوه برای صبحانه
بسیاری از دانشآموزان یا دانشجویان، این اشتباه را مرتکب میشوند و از قهوه بهعنوان نوشیدنی شبانه استفاده میکنند. این در حالی است که نوشیدن قهوه میتواند باعث افزایش انرژی و تمرکز شود و اگر شما آن را در ساعتهای پایانی روز مصرف کنید، خواب شبانهتان را مختل خواهید کرد. به این ترتیب، ممکن است که سر جلسه امتحان، هم خوابآلود باشید و هم تمرکز کافی نداشته باشید. برای بهره بردن از خواص قهوه، میتوانید آن را همراه با صبحانه یا در میانوعده صبح مصرف کنید. اگر تمایل چندانی به مصرف قهوه نداشتید هم میتوانید از چای سبز که خواصی بسیار مشابه به قهوه دارد، کمک بگیرید.
۱۰. میوهها برای زمان خوابآلودگی
یکی از بزرگترین مشکلاتی که بیشتر ما هنگام مطالعه با آن مواجه میشویم، خوابآلودگی پس از خواندن چند صفحه کتاب یا جزوه است. افزایش تمرکز مغز در این شرایط فقط با تازه شدن بدن میسر خواهد بود. این تازگی و طراوت را میتوان با مصرف انواع میوههای شیرین و آبدار که کمی هم خنک باشند، تأمین کرد. پرتقال، نارنگی،کیوی، سیب و انواع توتها، بهترین گزینهها برای رفع خوابآلودگی هنگام درس خواندن هستند.
منبع: سلامتیسم
هنگامی که با حقیقتی عمومی و مشترک مواجه می شوید، امکان این که کسی از قبل روشی آسان را برای به خاطر سپردن آن خلق کرده باشد وجود دارد، مثلاً کلماتی که از آن ها به عنوان تقویت کنندۀ حافظه استفاده می کنند. بسیاری از تقویت کننده های حافظه نسل به نسل چرخیده اند.
روش حرف اول کلمات
روشی که بیشترین مورد استفاده را برای از بر کردن اطلاعات دارد، به خصوص هنگامی که اطلاعات متوالی وجود دارد، این است که حرف اول هر کلمه ای را که ملزم به دانستن آن هستید، بردارید. اگر در به ذهن سپردن رنگ های رنگین کمان مشکل دارید، از روش زیر برای به خاطر آوردن آن ها استفاده کنید که بر اساس حرف اول هر رنگ است.
بنفش، نیلی، آبی، سبز، زرد، نارنجی، قرمز
اگر حرف اول هر رنگ را برداریم، خواهیم داشت: ب ن ا س ز ن ق
عده ای با حفظ کردن حروف اول کلمات، این رنگ ها را به یاد می آورند، عده ای هم با آن ها جمله می سازند.
خواه کلمه ای با حرف اول کلمات را ترجیح دهید یا جمله، روش مطمئنی در اختیار دارید تا ترتیب رنگ ها را به خاطر بسپارید.
روش قدیمی دیگری برای تقویت حافظه که ریاضیدانی خلاق آن را ارائه کرد نیز روش ساده ای برای به ذهن سپردن رابطۀ ریاضی فراهم می سازد: نسبت مثلثاتی سینوس، کوسینوس و تانژانت را در مثلث قائم الزاویه به نسبت طول وتر مثلث قائم الزاویه و طول اضلاع مجاور با آن و زاویۀ مقابل مورد نظر مشاهده کنید.
سینوس=مقابل/وتر مثلث قائم الزاویه
کوسینوس=مجاور/وتر مثلث قائم الزاویه
تانژانت=مقابل/مجاور
برای به ذهن سپردن این محاسبۀ ریاضی، از کمو، کمه، تمم استفاده کنید، یا جمله ای مثل:
سه مرد وحشی کشتند موشی وحشی را.
میلیون ها کودک نام سیارات منظومۀ شمسی را طبق نزدیک ترین تا دورترین آن ها به خورشید از حفظ کردند.( عطارد، ناهید، زمین، مریخ، مشتری، زحل، اورانوس، نپتون و پلوتون). که بر اساس استفاده از حرف اول هر سیاره می توانیم جمله ای بسازیم.
روش دیگر تقویت کنندۀ حافظه که از حروف اول استفاده می کند، ساختن نام مکانی معروف در دنیا با به هم چسباندن حروف اول است.
گاهی روش هایی مختلف برای حفظ کردن و به خاطر سپردن یک موضوع وجود دارد، به عنوان مثال، در غارها سنگ هایی را می بینید که از سقف رو به پایین آویزان است یا از سطح زمین به طرف بالا شکل گرفته است. این ها را استالاکتیت و استالاگمیت می نامیم. اما چگونه می توانیم به یاد آوریم که کدام، کدام است؟
استالاگمیت= گ حرف اول گراند است که در انگلیسی زمین معنا می دهد.
استالاکتیت=حرف اول سیلینگ است که در انگلیسی سقف معنا می دهد.
شعر و آهنگ نیز می تواند به یادآوری مجدد موضوعات مفید کمک کند. یکی از قدیمی ترین مثال ها در به خاطر آوردن تاریخ سالی به کار می رود که کریستف کلمب امریکا را کشف کرد.
(( کلمبوس دریای آبی را در نوردید
در هزار و چهار صد و نود و دو آنجا را دید))
استفاده از بازی با کلمات نیز مؤثر است. تغییر دادن زمان طلوع و غروب خورشید برای بسیاری از افرادی که نمی دانند ساعت خود را عقب بکشند یا جلو، سردرگم کننده است. در اینجا نحوۀ به یاد آوردن آن ذکر شده است:
بهار جلو، پاییز عقب
هنگامی که با حقایق جدید و اندکی مبهم مواجه می شوید، ممکن است مجبور شوید که تقویت کننده های خاص خودتان را به وجود بیاورید. اگر چه روش استفاده از حرف اول کلمات فرّار است، نمی توان همۀ کلمات را به این شکل از حفظ کرد. پس راهبرد بعدی را امتحان می کنیم.
سؤالات درست مطرح کنید:
طرح سؤالات درست، ابزاری قدرتمند است که شما را به سوی تفکر مثبت و روش مفید هدایت می کند. سؤالات صفحۀ بعد برای تحریک حافظۀ شما جهت خلق تقویت کننده های حافظه طراحی شده اند. هنگامی که مجبور به یادگیری موضوعات جدیدی هستید، سریع به این سؤالات مراجعه کنید، آن ها نظریات زیادی به دست می دهند که به شما در به خاطر آوردن این اطلاعات کمک می کنند.
آیا چیزی در بارۀ این حقیقت جدید مشخص و بدیهی است؟
مرا به یاد چه چیزی می اندازد؟
آیا شبیه چیز دیگری هست که بیشتر با آن آشنا باشم؟
آیا این کلمات خصوصیات خاصی دارند؟
کلمات کلیدی برای خلاصه و کوتاه کردن نکات کلیدی و مهم کدام است؟
آیا می توانم آن را به قطعات قابل کنترل تقسیم بندی کنم؟
آیا می توانم آن را به صورت افراطی یا عجیب و غریب در بیاورم؟
آیا می توانم در مورد آن مبالغه کنم؟
آیا می توانم آن را رنگارنگ و خنده دار سازم؟
آیا می توانم برای نشان دادن آن تصویری بکشم؟
آیا می توانم بعضی از کلمات را خلاصه کنم؟
آیا می توانم با حروف اول کلمات، کلمه ای بسازم؟
آیا می توانم آن را با چیزی هم قافیه کنم؟
آیا می توانم برای آن شعر بگویم یا شعر پنج خطی غیر مسجع و عامیانه ای بسازم؟
از روش های مختلف یادگیری خود استفاده کنید:
چگونه می توانم کاری کنم که این موضوع به شکلی در آید که به ذهن سپردن آن آسان است؟
چگونه می توانم آن را آهنگین کنم؟
چگونه می توانم آن را عملی سازم؟
هنگامی که تقویت کننده های خود را برای به ذهن سپردن موضوعاتی ساختید، اصل حافظه ای خوب این است که بررسی کنید آیا با کنار گذاشتن آن اطلاعات برای مدتی کوتاه می توانید آن چه را آموختید به یاد آورید یا نه. ذهن خود را به مدت بیست دقیقه به کار دیگری مشغول سازید، سپس به اطلاعات برگردید و به خودتان ثابت کنید که آن را یاد گرفته اید و می دانید. اگر نقصی در یادآوری شما وجود دارد و یادآوری مجدد آن برای تان مشکل است، برای تقویت کننده های حافظۀ خود فکری کنید تا آن را قوی تر سازید، سپس دوباره توانایی یادآوری خود را آزمایش کنید.
زیبایی تلاش شما برای طراحی تقویت کننده های حافظه ای در این است که فقط با فکر کردن در مورد و اطراف اطلاعاتی سعی می کنید به روشی خلاق آن را به ذهن بسپارید و مسائل را در حافظۀ خود جایگیر سازید، در نتیجه احتمال حفظ آن بیشتر می شود، حتی اگر به تقویت کننده های حافظۀ مشخصی دست نیابید.
حالا نوبت شماست:
سعی کنید جملۀ تقویت کنندۀ حافظۀ خود را برای موضوعات زیر بسازید، به ترتیب اندازه از بزرگ ترین سیاره تا کوچکترین آن، مشتری، زحل، اورانوس، نپتون، زمین، ناهید، مریخ، عطارد.
تلفظ کلمات انگلیسی می تواند مشکل باشد، زیرا بسیاری از کلمات آن طور که خوانده می شوند، نوشته نمی شوند. اغلب یک صدا به شیوه های مختلف نوشته می شود. این هم برای مردم بومی و هم برای کسانی که زبان یاد می گیرند، گیج کننده است. اما شگردهایی وجود دارد که می تواند به شما در به یاد آوردن تلفظ درست کلماتی که به طور معمول غلط تلفظ می شوند، کمک کند.
اگر کسی تلفظش ضعیف است، به این معنا نیست که به اندازۀ کسی که در تلفظ کلمات خوب است، باهوش نیست.
احتمال دارد که او فقط در روند یادآوری ترتیب حروف ضعیف باشد. اکثر کسانی که تلفظ آن ها ضعیف است، کلمه را با خودشان تکرار می کنند و بعد آن را، با بر زبان آوردن صداها در داخل کلمات، از لحاظ آوا شناسی هجی می کنند.
کسانی که املای خوبی دارند، کار دیگری انجام می دهند. وقتی می خواهند کلمه را تلفظ کنند، آن را در چشم ذهن خود(( می بینند)) و بعد آن چه را دیده اند، (( کپی)) می کنند. چون بسیاری از کلمات تلفظ و نوشتار یکسانی ندارند، این فرآیند موفق تر از هجی کردن آن چه می شنوید است.
راز دیگر به خاطر سپردن چگونگی املای کلماتی که به طور معمول برای شما مشکل ساز هستند این است که روی آن بخش از کلمه که با آن مشکل دارید، تمرکز کنید و عبارت یا تصویری را در نظر آورید که می توانید آن را به کلمه ربط دهید، تا روش املا و هجی درست آن تقویت شود.
سعی کنید روش های خاصی پیدا کنید تا به شما در به خاطر سپردن و به یاد آوردن کلماتی که به طریقی دیگر نوشته می شوند، کمک کنند:
هنگامی که سعی می کنیدکلمه ای را هجی کنید، آن را مجسم کنید و بعد کلمه را بنویسید. فقط به تکرار آن اکتفا نکنید.
همیشه شمارۀ رمز کار ت خود را به خاطر داشته باشید.
شماره های مخصوص شناسایی، مانع از سوء استفاده از کارت های اعتباری شما می شود اما اغلب به قدری آن ها را با اطمینان حفظ می کنید که حتی خودتان نمی توانید از آن ها استفاده کنید چون شمارۀ رمز کارت خود را فراموش کرده اید!
آنچه نیاز دارید راهی است تا این اعداد را طوری به خاطر بسپارید که استفاده از آن ها آسان باشد و هر بار نتیجه بدهد، و در عین حال امنیت همۀ کارت های شما را حفظ کند.
زیبایی روش سادۀ اول در این است که مجازید هر شماره ای را که می خواهید برای شمارۀ رمز خود انتخاب کنید. این یعنی ترکیب مشخصی مثل 1234، 1111 نا 2222 انتخاب نکنید. بهترین عدد، عددی است که برای شما شخصی و منحصر به فرد باشد اما زیاد هم مشخص و آشکار نباشد. به عنوان مثال، می توانید تاریخ تولد مادرتان، سال تولد بزرگترین فرزندتان، سالی را که تیم مورد علاقه تان برندۀ جام طلا شد یا هر عدد چهار رقمی دیگری را که برای شما معنای خاص دارد یا تداعی کنندۀ موردی خاص باشد، انتخاب کنید.
در زیر دو مورد هست که می توانید هر زمان خواستید برای به ذهن سپردن شمارۀ رمز خود از آن استفاده کنید. ببیندی کدام مورد برای شما بهتر است.
تصویری شاد به وجود آورید که عدد مهمی را که انتخاب کرده اید به شمارۀ کارت شما ارتباط دهد. اگر سالروز تولد مادرتان را انتخاب کرده اید، پس مادر خود را در حال استفاده از آن کارت و در حالی که کلاه میهمانی به سر دارد و کیک تولدش را با شمع های فراوان روی آن حمل می کند، مجسم کنید. وقتی کارت را بیرون می کشید، مادر خود را در حال استفاده از آن در سالروز تولدش مجسم کنید و بعد شمارۀ رمز را به خاطر بسپارید.
در کنار کارت خود یادداشت رمزداری داشته باشید، مثل(( با کارتم برای سالروز تولد مادرم هدیه بخرم)). وقتی کارت را بیرون بیاورید، همین که به این تکه کاغذ نگاه کنید، متوجه شمارۀ رمز کارت می شوید، اما این کلید برای دیگران بی معنی خواهد بود.
البته می توانید از این روش برای هرعدد کوتاه دیگری استفاده کنید، مثل کارت اعتباری، شمارۀ رمز درِ ورودی یا قفل های پیچیدۀ رمزدار.
روش مطمئن دیگر برای به خاطر سپردن شمارۀ رمز کارت شما این است عددی را انتخاب کنید که مبتنی بر خود شمارۀ کارت باشد. به عنوان مثال، فرض کنید شمارۀ کارت شما این باشد:
3611-7812-4263-4929
انتخاب یکی از این چهار عدد چهار رقمی یا هر ترکیبی که به آسانی حدس زده شود، عاقلانه نیست. اما می توانید از آن به عنوان مبنایی برای انتخاب عدد رمز خود استفاده کنید، برای نمونه، استفاده از اولین عدد هر گروه و اضافه کردن عدد یک به آن، که عدد 5584 می شود. هر روشی که به سادگی با نگاه کردن به کارت خود آن را به یاد آورید
یکی از قدیمی ترین روش های کمک حافظه، مکان است که گاهاً (( تکنیک سفر )) نیز نامیده می شود. طبق نظر متخصصین حافظه این تکنیک حداقل به زمان سخنرانان یونان بر می گردد
اگر حافظه ای قوی ندارید ممکن است به این فکر بیفتید که به روش های ممکن آن را تقویت کنید. برای این کار فقط کافی است چند روش ساده را برای تقویت حافظه تان رعایت کنید.
روش هایی متفاوت برای تقویت حافظه
توانمندی انسان در به خاطر سپاری، یادآوری و ذخیره اطلاعات را نیروی حافظه می نامند. قدرت افراد به دلایل ارثی نسبت به هم متفاوت است اما روش های مختلفی برای تقویت حافظه وجود دارد که می توان از طریق آنها قدرت ذخیره اطلاعات را در ذهن ارتقا بخشید.
همه می توانند حافظه شان را تقویت کنند، مگر اینکه دچار بیماری باشند که بخشی از حافظه شان را تحت تاثیر قرار داده باشد. شما با هر هدفی که بخواهید حافظه ی خود را تقویت کنید، ما توصیه هایی برای تان داریم که مفید خواهند بود.
خاطرات واحدهای سازنده ی بیوگرافی درونی ما هستند که به ما می گویند چه کارهایی در طول زندگی خود انجام داده ایم و با چه کسانی در ارتباط بوده ایم. خاطرات نقش مهمی در شکل دهی شخصیت ما به عنوان انسان دارند که به همین دلیل، از دست دادن حافظه در اثر افزایش سن می تواند به معنی از دست دادن حسی که به خود داریم باشد. بسیاری از افراد نگران از دست دادن حفظه و مهارت های ادراکی خود هستند.
اما چه چیزهایی باعث می شود یک عده به مرور زمان با ضعف حافظه مواجه می شوند اما عده ای دیگر همچنان زیرک و با حافظه ای قوی می مانند؟ درست است که ژن ها در بی عیب و نقص ماندن حافظه نقش دارند، اما سبک زندگی و انتخاب هایی که می کنیم نیز نقش مهمی در کیفیت حافظه دارند.
راههایی موثر و متفاوت برای تقویت حافظه
داشتن تغذیه ای سالم، ورزش منظم، کنترل فشار خون و کلسترول و قند خون و سیگار نکشیدن همه و همه از حافظه مراقبت می کنند. درست همان گونه که عضلات ما با فعالیت قوی تر می شوند، حافظه و مهارت های ادراک و شناخت ما نیز با به چالش کشیدن تقویت می شوند.
بعضی از افراد باور دارند با بالا رفتن سن، دیگر نمی توانند چیزهای جدیدی یاد بگیرند اما این درست نیست و در واقع شامل حال مغز با اینهمه توانمندی هایی که دارد نمی شود! مغز شما این پتانسیل را دارد که سلول های جدید و ارتباط های عصبی تازه خلق کند، البته به این شرط که در معرض محرک های درستی قرار بگیرد. توانایی مغز برای تغییر، رشد و بهبود در طول زندگی، نروپلاستیسیتی (Neuroplasticity) نام دارد. عادت های روزانه ی شما بر چگونگی عملکرد مغزتان اثر می گذارند. قدم های زیادی وجود دارد که برای افزایش قدرت توانایی مغز در جهت تغییر و بهبود حافظه می توانید بردارید.
تقویت حافظه و تمرکز
1. تغذیه ای مفید برای افزایش قدرت مغز
بدن برای عملکرد مناسب خود به سوخت نیاز دارد و مغز هم همینطور است. خوردن غذاهای مناسب و اجتناب از غذاهای ناسالم می تواند یک استراتژی بسیار خوب برای افزایش قدرت مغز و حفظ سلامت آن و یک زندگی سالم باشد.
رژیم غذایی مدیترانه ای
رژیم غذایی مدیترانه ای به عنوان یکی از سالم ترین رژیم های غذایی روی زمین شناخته شده است. این رژیم بر اساس مصرف میوه ها، سبزی ها، غلات کامل، بنشن و حبوبات، چربی های سالم مانند روغن زیتون، مغزها، ماهی و پروتئین کم چرب است.
تحقیقات نشان داده که رژیم مدیترانه ای می تواند از بیماری های مزمن پیشگیری کرده و طول عمر را افزایش بدهد. همچنین ثابت شده که این رژیم غذایی، تاثیرات مثبت بلند مدتی بر عملکرد ادارک و شناخت مغز داشته و حافظه و دقت و تمرکز را تقویت می کند. مصرف روغن زیتون بکر و تصفیه نشده که بخش اصلی رژیم مدیترانه ای است، از حافظه و توانایی یادگیری محافظت کرده و در برابر زوال عقل، به عنوان دفاع عمل می کند.
رژیم غذایی کتوژنیک
رژیم های کتوژنیک، این روزها مورد توجه عموم قرار گرفته اند چون ادعا می شود که برای سلامتی و کاهش وزن مفیدند. رژیم های کتوژنیک، کم کربوهیدرات و پُر چربی هستند. کاهش چشمگیر مصرف کربوهیدرات و جایگزین کردن آنها با چربی ها، بدن را در یک حالت متابولیکی قرار می دهد که به آن کتوسیس گفته می شود. کتوسیس، کارآمدی بدن در چربی سوزی به منظور تولید انرژی را افزایش داده و از چربی های موجود در کبد، کتون هایی تولید می کند که انرژی مورد نیاز مغز را تامین می کنند.
پژوهش ها نشان داده رژیم کتوژنیک می تواند حافظه را تقویت کند، از عملکرد مغز پشتیبانی کند و احتمال طول عمر را افزایش بدهد.
غذاهایی برای تقویت حافظه
هر چند به طور کل توصیه می شود به جای غذاهای فرآوری شده، از غذاهای طبیعی استفاده کنیم، از چربی های ترانس و قند زیادی پرهیز کنیم و چربی های سالمی بخوریم که سوخت رسانی به مغز را بهبود بدهند، اما غذاهای خاصی نیز هستند که در مورد تقویت حافظه، از این توصیه ها نیز فراتر می روند.
کنستانتره ی بلوبری
کنستانتره ی بلوبری، عملکرد مغز، حافظه ی فعال، جریان خون به سمت مغز و فعال سازی مغز حین انجام تست های ادراکی را بهبود می دهد.
لوتئین
لوتئین در اسفناج، کلم، آوکادو و تخم مرغ وجود دارد و می تواند با پیری مهارت ادراک و شناخت مبارزه کرده و حافظه و یادگیری را بهبود ببخشد.
آوکادو
آوکادو، عملکرد ادراک و شناخت را تقویت کرده، به پردازش اطلاعات سرعت می دهد و میزان دقت را بالا می برد.
گردو
تقویت حافظه
خوراکی های تقویت حافظه
مصرف گردو می تواند عملکرد اجرایی در ادراک و شناخت و حافظه و تمرکز را بهتر کرده و پردازش اطلاعات را تسریع کند.
کاکائو و شکلات
کاکائو و شکلات، عملکرد حافظه ی فعال و پردازش بصری اطلاعات را تقویت کرده و اختلالات ادراکی ناشی از کمبود خواب را خنثی می کند. فلاونول های غذایی کاکائو، زوال عقل ناشی از افزایش سن را بی اثر می کنند.
کافئین
نوشیدن تقریبا 5 فنجان قهوه در طول روز می تواند علائم بیماری آلزایمر را خنثی کند.
دارچین
دارچین، حافظه را تقویت کرده و می تواند از اختلال ادراک و بیماری آلزایمر پیشگیری کند.
چای نعنا فلفلی
چای نعنا فلفلی به میزان قابل توجهی، حافظه ی فعال و حافظه ی بلند مدت را تقویت می کند و در مقایسه با چای بابونه بهتر می تواند سطح هشیاری را بالا ببرد.
2. فعالیت بدنی
اگر می خواهید حافظه تان قوی بماند، باید فعال بمانید. ورزش کردن، میزان اکسیژن مغز را بالا می برد و از ریسک بیماری های قلبی و عروقی و دیابت کم می کند که عاملی برای از دست دادن حافظه هستند. ضمنا ورزش کردن از هورمون های استرس کم کرده و تاثیر هورمون های مفید مغز افزایش می دهد.
ورزش کردن، انعطاف پذیری سیستم عصبی یا همان نروپلاستیسیتی ِ ساختارهای خاصی از مغز را تسهیل می کند که نتیجه اش تقویت عملکرد ادراک و شناخت است. در یک بررسی که روی سلامت مغز افراد بالای 50 سال انجام شد، محققان دریافتند فعالیت هوازی همراه با تمرین مقاومتی، قدرت مغز را بیشتر می کند. فعالیت هوازی، توانایی های ادراکی را بالا می برد و تمرینات مقاومتی نیز حافظه، حافظه ی فعال و عملکرد اجرایی را تقویت می کند.
فعالیت بدنی برای تقویت حافظه
هورمون های خاصی که حین ورزش افزایش می یابند، فاکتورهای رشد نام دارند که به بهبود حافظه نیز کمک می کنند. فاکتورهای رشد، برقرار کننده ی ارتباط میان ورزش و سلامت مغز از طریق هیپوکامپوس هستند.
انجام تمرینات هوازی با شدت متوسط و تمرینات مقاومتی متعادل حداقل به مدت 45 دقیقه در هر جلسه و در بیشتر روزهای هفته، به نفع توانایی های ادراکی و حافظه ی شماست. تحقیقات نیز نشان داده اگر می خواهید چیزی را که همین الان یادگرفته اید خوب به خاطر بسپارید، باید 4 ساعت بعد ورزش کنید. افرادی که 4 ساعت بعد از یادگیری موضوعی ورزش کرده بودند، نسبت به آنهایی که فورا بعد از یادگیری ورزش کرده بودند، در یاد آوری اطلاعات 2 روز بعد بهتر عمل کردند. ورزش کردن همیشه هم دویدن و وزنه زدن نیست؛ پژوهش ها نشان داده اسب سواری نیز می تواند توانایی ادراکی کودکان را افزایش داده و رقصیدن هم می تواند علائم سالخوردگی مغز را به تاخیر بیندازد.
3. مغزتان را تمرین بدهید
شهرت اپلیکیشن های ورزش مغز، تبدیل به صنعتی میلیارد دلاری شده. اما آیا ورزش های مغزی واقعا مفیدند؟ شواهد نشان داده که جواب منفی است!
برنامه های ورزش و تمرین مغز منجر بهبود در انجام کارها می شود اما حافظه، هوش یا توانایی های ادراکی را تقویت نمی کند. اما تکنیک هایی وجود دارد که می توانید از آنها برای یاد گرفتن کُد گذاری ها و یاد آوری اطلاعات مهم استفاده کنید که به آنها ابزارهای یاد آورانه (mnemonic devices) می گویند. این متدها زمانی که نیاز دارید مثلا اسامی افراد یا یک رویداد مهم را به خاطر بسپارید می توانند ابرقدرتی برای شما باشند. یکی از این ابزارها، متد لوسی (loci) است که یک جور تصویر سازی ذهنی است. در این روش، شما باید یک سری از وسایل شاخص را که به شما در انتقال مطالب کمک می کنند به خاطر بسپارید.
4. چُرت بزنید
آیا فکر می کنید تقویت حافظه کار سختی است؟ با چُرت زدن هم می توانید حافظه را تقویت کنید. بزرگسالان به 7 تا 9 ساعت خواب شبانه نیاز دارند تا از سلامت فیزیکی و ذهنی خود مراقبت کنند. خوابیدن به ما کمک می کند حافظه ی کوتاه مدت خود را با حافظه ی بلند مدت تلفیق کنیم. بعد از خواب، بهتر می توانید اطلاعات به ذهن سپرده را به خاطر بیاورید و عملکرد بهتری از نظر حافظه خواهید داشت. اما کمبود خواب، توانایی مغز برای به خاطر سپردن را مختل می کند.
خوابیدن، یک راه بی دردسر برای تقویت حافظه است. در یک تحقیق، افرادی که بین جلسات یادگیری، چُرت زده بودند، در تست حافظه توانستند 10 تا 16 کلمه را به یاد بیاورند، در حالیکه افرادی که نخوابیده بودند، فقط توانستند به طور متوسط 7.5 کلمه را به یاد بیاورند.
سایر مطالعات نیز نشان داده که بزرگسالان 65 سال و بالاتر، با یک ساعت خواب بعد ازظهر، عملکرد بهتری در تست ادراک و شناخت خواهند داشت.
5. استرس تان را کاهش دهید و آرام شوید
استرس مزمن، تاثیرات بدی بر مغز دارد. استرس به مرور زمان، سلول های مغز را نابود می کند، به هیپوکامپوس آسیب می زند و منجر به از دست دادن حافظه می شود. مدیریت و کنترل استرس می تواند یکی از بهترین راههای مراقبت از حافظه باشد.
مدیتیشن و گوش دادن به موسیقی نیز می تواند استراتژی موثری برای تسکین استرس و جلوگیری از زوال عقل در سنین بالاتر باشد. در مطالعه ای، مدیتیشن و گوش دادن به موسیقی طی یک دوره ی 3 ماهه باعث بهبود چشمگیری در عملکرد حافظه ی ذهن گرا و عملکرد ادراکی عینی ایجاد کرده بود.
تنها 25 دقیقه تمرین ذهن آگاهی و مدیتیشن و یوگا در روز، تاثیر مثبتی بر خلق و خو و عملکرد مغز و توانایی های ادراکی دارد. آیا از نوشتن یا عکس گرفتن لذت می برید؟ این سرگرمی ها می توانند به عنوان ابزاری برای کمک به یاد آوری خاطرات مفید باشند.
خاطرات واحدهای سازندهی بیوگرافی درونی ما هستند که به ما میگویند چه کارهایی در طول زندگی خود انجام دادهایم و با چه کسانی در ارتباط بودهایم. خاطرات نقش مهمی در شکل دهی شخصیت ما بعنوان انسان دارند که بهمین دلیل، از دست دادن حافظه در اثر افزایش سن میتواند به معنی از دست دادن حسی که بخود داریم باشد. تعداد زیادی از افراد نگران از دست دادن حفظه و مهارتهای ادراکی خود هستند.
اما چه چیزهایی باعث می شود یک عده به مرور زمان با ضعف حافظه مواجه می شوند اما عدهای دیگر همان گونه زیرک و با حافظهای قوی میمانند؟ درست است که ژنها در بیعیب و نقص ماندن حافظه نقش دارند، اما سبک زندگی و انتخابهایی که می کنیم نیز نقش مهمی در کیفیت حافظه دارند.
سایت تالاب: داشتن تغذیهای سالم، ورزش منظم، نظارت فشار خون و کلسترول و قندخون و سیگار نکشیدن همه ی و همه ی از حافظه مراقبت می کنند. درست همان گونه که عضلات ما با فعالیت قویتر می شوند، حافظه و مهارتهای ادراک و شناخت ما نیز با به چالش کشیدن تقویت میشوند.
بعضی از افراد باور دارند با بالا رفتن سن، دیگر نمی توانند چیزهای جدیدی یاد بگیرند اما این درست نیست ودر واقع شامل حال مغز با اینهمه توانمندیهایی که دارد نمی شود! مغز شما این پتانسیل را دارد که سلولهای جدید و ارتباطهای عصبی تازه خلق کند، البته به این شرط که در دسترس محرکهای درستی قرار بگیرد. توانایی مغز برای تغییر، رشد و التیام در طول زندگی، نروپلاستیسیتی «Neuroplasticity» نام دارد. عادتهای روزانهی شما بر چگونگی عملکرد مغزتان اثر می گذراند. قدمهای زیادی وجوددارد که برای افزایش قدرت توانایی مغز در جهت تغییر و التیام حافظه میتوانید بردارید.
۱. تغذیهای مفید برای افزایش قدرت مغز
بدن برای عملکرد مناسب خود به سوخت نیاز دارد و مغز هم همین طور است. خوردن غذا های مناسب و اجتناب از غذا های ناسالم می تواند یک استراتژی بسیار خوب برای افزایش قدرت مغز و حفظ سلامت آن و یک زندگی سالم باشد.
رژیم غذایی مدیترانهای
رژیم غذایی مدیترانهای بعنوان یکی از سالمترین رژیمهای غذایی روی زمین شناخته شده است. این رژیم بر اساس مصرف میوهها، سبزیها، غلات کامل، بنشن و حبوبات، چربیهای سالم مانند روغن زیتون، مغزها، ماهی و پروتئین کم چرب است.
تحقیقات نشان داده که رژیم مدیترانهای می تواند از بیماریهای مزمن پیشگیری کرده و طول عمر را افزایش بدهد. همچنین ثابت شده که این رژیم غذایی، تاثیرات مثبت بلند مدتی بر عملکرد ادارک و شناخت مغز داشته و حافظه و دقت و تمرکز را تقویت میکند. مصرف روغن زیتون بکر و تصفیه نشده که بخش اصلی رژیم مدیترانهای است، از حافظه و توانایی یادگیری محافظت کرده ودر برابر زوال عقل، بعنوان دفاع عمل میکند.
رژیم غذایی کتوژنیک
رژیمهای کتوژنیک، اینروزها مورد توجه عموم قرار گرفتهاند چون ادعا میشود که برای سلامتی و کاهش وزن مفیدند. رژیمهای کتوژنیک، کم کربوهیدرات و پُر چربی هستند. کاهش چشمگیر مصرف کربوهیدرات و جای گزین کردن آن ها با چربیها، بدن را دریک حالت متابولیکی قرار می دهد که به آن کتوسیس گفته می شود. کتوسیس، کارآمدی بدن در چربی سوزی به منظور تولید انرژی را افزایش داده و از چربیهای موجود در کبد، کتونهایی تولید میکند که انرژی مورد نیاز مغز را تامین میکنند.
پژوهشها نشان داده رژیم کتوژنیک می تواند حافظه را تقویت کند، از عملکرد مغز پشتیبانی کند و احتمال طول عمر را افزایش بدهد.
هر چند بطور کل توصیه می شود بجای غذا های فرآوری شده، از غذا های طبیعی استفاده کنیم، از چربیهای ترانس و قند زیادی پرهیز کنیم و چربیهای سالمی بخوریم که سوخت رسانی به مغز را التیام بدهند، اما غذا های خاصی نیز هستند که در مورد تقویت حافظه، از این توصیهها نیز فراتر می روند.
گردو
مصرف گردو میتواند عملکرد اجرایی در ادراک و شناخت و حافظه و تمرکز را بهتر کرده و پردازش اطلاعات را تسریع کند.
کنستانترهی بلوبری
کنستانترهی بلوبری، عملکرد مغز، حافظهی فعال، جریان خون به سمت مغز و فعال سازی مغز حین انجام تستهای ادراکی را التیام میدهد.
لوتئین
لوتئین در اسفناج، کلم، آوکادو و تخم مرغ وجوددارد و می تواند با پیری مهارت ادراک و شناخت مبارزه کرده و حافظه و یادگیری را التیام ببخشد.
آوکادو
آوکادو، عملکرد ادراک و شناخت را تقویت کرده، به پردازش اطلاعات سرعت می دهد و میزان دقت را بالا میبرد.
کاکائو و شکلات
کاکائو و شکلات، عملکرد حافظهی فعال و پردازش بصری اطلاعات را تقویت کرده و اختلالات ادراکی ناشی از کمبود خواب را خنثی میکند. فلاونولهای غذایی کاکائو، زوال عقل ناشی از افزایش سن را بیاثر می کنند.
کافئین
نوشیدن تقریباً 5 فنجان قهوه در طول روز میتواند علائم بیماری آلزایمر را خنثی کند.
دارچین
دارچین، حافظه را تقویت کرده و می تواند از اختلال ادراک و بیماری آلزایمر پیشگیری کند.
چای نعنا فلفلی
چای نعنا فلفلی به میزان قابل توجهی، حافظهی فعال و حافظهی بلند مدت را تقویت میکند ودر مقایسه با چای بابونه بهتر می تواند سطح هشیاری را بالا ببرد.
۲. فعالیت بدنی
اگر میخواهید حافظهتان قوی بماند، باید فعال بمانید. ورزش کردن، میزان اکسیژن مغز را بالا میبرد و از ریسک بیماریهای قلبی و عروقی و دیابت کم می کند که عاملی برای از دست دادن حافظه هستند. ضمنا ورزش کردن از هورمونهای استرس کم کرده و تاثیر هورمونهای مفید مغز افزایش میدهد.
ورزش کردن، انعطاف پذیری سیستم عصبی یا همان نروپلاستیسیتی ِ ساختارهای خاصی از مغز را تسهیل می کند که نتیجهاش تقویت عملکرد ادراک و شناخت است. دریک بررسی که روی سلامت مغز افراد بالای 50 سال انجام شد، محققان دریافتند فعالیت هوازی همراه با تمرین مقاومتی، قدرت مغز را بیشتر می کند. فعالیت هوازی، تواناییهای ادراکی را بالا میبرد و تمرینات مقاومتی نیز حافظه، حافظهی فعال و عملکرد اجرایی را تقویت میکند.
هورمونهای خاصی که حین ورزش افزایش می یابند، فاکتورهای رشد نام دارند که به التیام حافظه نیز کمک می کنند. فاکتورهای رشد، برقرار کنندهی ارتباط میان ورزش و سلامت مغز از طریق هیپوکامپوس هستند.
به گزارش تالاب : انجام تمرینات هوازی با شدت متوسط و تمرینات مقاومتی متعادل حداقل به مدت 45 دقیقه در هر جلسه ودر بیشتر روزهای هفته، به نفع توانایی های ادراکی و حافظهی شماست. تحقیقات نیز نشان داده اگر میخواهید چیزی راکه همین هم اکنون یادگرفتهاید خوب به خاطر بسپارید، باید 4 ساعت بعد ورزش کنید. افرادی که 4 ساعت بعد از یادگیری موضوعی ورزش کرده بودند، نسبت به آنهایی که فورا بعد از یادگیری ورزش کرده بودند، در یادآوری اطلاعات 2 روزبعد بهتر عمل کردند. ورزش کردن همیشه هم دویدن و وزنه زدن نیست؛ پژوهشها نشان داده اسب سواری نیز می تواند توانایی ادراکی کودکان را افزایش داده و رقصیدن هم می تواند علائم سالخوردگی مغز رابه تاخیر بیندازد.
۳. چُرت بزنید
آیا فکر میکنید تقویت حافظه کار سختی است؟ با چُرت زدن هم میتوانید حافظه را تقویت کنید. بزرگسالان به 7 تا 9 ساعت خواب شبانه نیاز دارند تا از سلامت فیزیکی و ذهنی خود مراقبت کنند. خوابیدن به ما کمک می کند حافظهی کوتاه مدت خودرا با حافظهی بلند مدت تلفیق کنیم. بعد از خواب، بهتر میتوانید اطلاعات به ذهن سپرده رابه خاطر بیاورید و عملکرد بهتری از نظر حافظه خواهید داشت. اما کمبود خواب، توانایی مغز برای به خاطر سپردن را مختل میکند.
خوابیدن، یک راه بی دردسر برای تقویت حافظه است. دریک تحقیق، افرادی که بین جلسات یادگیری، چُرت زده بودند، در تست حافظه توانستند 10 تا 16 کلمه رابه یاد بیاورند، در حالیکه افرادی که نخوابیده بودند، فقط توانستند بطور متوسط 7.5 کلمه رابه یاد بیاورند.
سایر مطالعات نیز نشان داده که بزرگسالان 65 سال و بالاتر، با یک ساعت خواب بعد ازظهر، عملکرد بهتری در تست ادراک و شناخت خواهند داشت.
۴. مغزتان را تمرین بدهید
شهرت اپلیکیشنهای ورزش مغز، تبدیل به صنعتی میلیارد دلاری شده. اما آیا ورزشهای مغزی واقعا مفیدند؟ شواهد نشان داده که جواب منفی است!
برنامههای ورزش و تمرین مغز منجر التیام در انجام کارها می شود اما حافظه، هوش یا تواناییهای ادراکی را تقویت نمیکند. اما تکنیکهایی وجوددارد که میتوانید از انها برای یاد گرفتن کُد گذاریها و یاد آوری اطلاعات مهم استفاده کنید که به آن ها ابزارهای یاد آورانه «mnemonic devices» می گویند. این متدها زمانی که نیاز دارید مثلاً اسامی افراد یا یک رویداد مهم رابه خاطر بسپارید می توانند ابرقدرتی برای شما باشند. یکی از این ابزارها، متد لوسی «loci» است که یک جور تصویر سازی ذهنی است. دراین روش، شما باید یکسری از وسایل شاخص راکه بشما در انتقال مطالب کمک می کنند به خاطر بسپارید.
۵. استرستان را کاهش دهید و آرام شوید
استرس مزمن، تاثیرات بدی بر مغز دارد. استرس به مرور زمان، سلولهای مغز را نابود می کند، به هیپوکامپوس آسیب میزند و منجر به از دست دادن حافظه می شود. مدیریت و بازرسی استرس می تواند یکی از بهترین راههای مراقبت از حافظه باشد.
مدیتیشن و گوش دادن به موسیقی نیز می تواند استراتژی موثری برای تسکین استرس و پیشگیری از زوال عقل در سنین بالاتر باشد. در مطالعهای، مدیتیشن و گوش دادن به موسیقی طی یک دورهی 3 ماهه باعث التیام چشمگیری در عملکرد حافظهی ذهن گرا و عملکرد ادراکی عینی ایجاد کرده بود.
تنها 25 دقیقه تمرین ذهن آگاهی و مدیتیشن و یوگا در روز، تاثیر مثبتی بر خلق و خو و عملکرد مغز و تواناییهای ادراکی دارد. آیا از نوشتن یا عکس گرفتن لذت می برید؟ این سرگرمیها میتوانند بعنوان ابزاری برای کمک به یاد آوری خاطرات مفید باشند.
اگر متوجه شدهاید که یکسری از بوها آرام میشوید، می توانید از ابزار بو درمانی برای کاهش استرس استفاده کنید. عصارهی رزماری هم رایحهای آرام بخش دارد. در مطالعات انجام شده بچههایی که در دسترس رایحههایی خاص قرار گرفته بودند، در مسابقات حافظه، نمرات بسیار بالاتری کسب کردند.
دانشمندان علوم اعصاب شناختی مغز 23 نفر از قهرمانان حافظه جهان را مورد بررسی قرار دادند تا از پشت صحنهی شاهکارهای باور نکردنی حافظهی آنها آگاه شوند. با اطلاعات به دست آمده آنها سعی کردند تا قدرت حافظه انسانها را در عرض 40 روز افزایش دهد.
شما حتی می توانید از این تکنیک ها به صورت آنلاین در مطالعههای خود استفاده کنید. این مطالعه در مجله علمی Neuron منتشر شده است.
محققان دانشگاه رادبود در هلند، اسکن های MRI ساختاری مغز افراد با حافظه استثنایی را بررسی کردند. به طور جالب توجهی اسکن ها نشان داد که هیچ تفاوت فیزیکی و اندازهای چشمگیری در مغز آنان وجود ندارد، در عوض آنها متوجه تفاوت های وسیعی در الگو های ارتباطی در مغز این افراد نسبت به سایرین، شدند. به طور خاص 25 نوع ارتباط در مغز این قهرمانان حافظه آشکارا متفاوت از مغز افراد عادی بودند.
تمام این قهرمانان حافظه اشاره کردند که استراتژیهای آموزشی خاصی برای افزایش حافظه خود داشتند. بعد از آن محققان به این فکر افتادند که آیا هرکسی میتواند با این تمرینها و استراتژیها به این قدرت از حافظه برسد؟!
محققان 51 نفر با مهارتهای حافظه معمولی را جمع آوری کرده و تکنیک loci training را بر روی آنان اجرا کردند. این تکنیک اولین بار توسط وسط یونانیان و رومیان باستان اجرا شده بود بهطوری که باعث تجسم یک مکان مانند خیابان یا پارک با تمام جزئیات میشود.
بعد از انجام این روش به مدت 40 روز و هر روز به مدت 30 دقیقه، دوباره از مغز آنها اسکن های MRI گرفته شد تا بررسی کنند که آیا آن 25 ارتباط تغییری کرده است یا نه. یکی از نتایج قابل توجه این بود که ارتباطات 2 ناحیه از مغز به طور وسیعی افزایش پیدا کرده بود؛قشر پری فرونتال داخلی و قشر پری فرونتال خلفی خارجی سمت راست. این نواحی با یادگیری مرتبط هستند
چطور حافظه خود را تقویت کنیم؟
اگر در مکتب درس خوانده باشید، احتمالاً با مشکل فراموشی درس ها مخصوصاً در مضامین دری، پشتو و انگلیسی دست به گریبان بوده اید. آیا به یاد می آورید که مجبور بوده اید در مضمون تاریخ، زمان و مکان وقایع تاریخی را به حافظه بسپارید؟
اگر که در حصه حفظ کردن و به خاطر سپردن معلومات در زمان مکتب و یا هم همین حالا مشکل دارید، نگران و سرخورده نباشید. همانطور که شما می توانید با تمرین و تکرار سایر اعضای بدن خود را تقویت کنید، راه هایی وجود دارد که با تمرین کردن آنها می توانید حافظه خود را به شکل شگفت آوری تقویه کنید. براساس بعضی تحقیقات، قوه حفظ کردن و به خاطر سپردن رابطه زیادی به استعداد و قابلیت های ذاتی یک فرد ندارد. مهم ترین نکته در به خاطر سپردن معلومات، تکنیک و نحوه حفظ کردن است. اما به خاطر یادگرفتن این تکنیک به تمرین و تکرار ضرورت است.
اگر مغز خود را ورزش دهید، حتماً نتیجه اش را هم خواهید گرفت. اخیراً یک مطالعه در مجله "نیورون" یافته های خود را منتشر کرده است. براساس این مطالعه کسانی که در "مسابقات حافظه" شرکت می کنند روابط جدیدی بین رشته های عصبی مغز خود پرورش می دهند. این روابط حتی بعد از این که این افراد تمرین و تکرار را توقف می دهند تا چهار ماه در مغز آنها باقی می ماند.
اینکه بعضی از افراد در قسمت حافظه نسبت به دیگران بهتر هستند غیر قابل انکار است. ولی به نظر محققان، این برتری به این معنا نیست که آنها دارای مغز قوی تر و یا بزرگ تری هستند. به خاطر آزمایش این فرضیه، یک گروپ از متخصصین مغز و اعصاب دنمارکی مغز "ورزشکاران دماغی(حافظه)" را با افراد عادی مقایسه کردند. در ابتدا میزان قوت حافظه هر دو گروپ مشخص شد. متعاقباً گروپ افراد عادی در زمینه تکنیک های به خاطر سپردن و تقویت حافظه تحت آموزش قرار گرفتند. در طول چهار ماه مغز آنها توسط ماشین های خاص عکس برداری شد و میزان قوت حافظه آنها نیز اندازه گیری شد. این مطالعه نشان می دهد، افرادی که تحت آموزش تقویت حافظه قرار گرفتند روابط جدیدی بین رشته های عصبی مغزشان ایجاد کردند و در عین حال قوت حافظه آنها نیز افزایش یافت.
براساس این مطالعه، آموزش و تمرین تکنیک های تقویت حافظه هم در کوتاه مدت و هم در درازمدت واقعاً موثر است. اگر می خواهید که در زمینه به خاطر سپردن جزء بهترین ها باشید، کافی است که تنها تکنیک به خاطر سپردن را یاد بگیرید و بعد این تکنیک را تمرین کنید.
شما هم می توانید که بهترین حافظه را داشته باشید. چطور؟ اینجا بخوانید:
میتودی که محققین به خاطر تقویه حافظه استفاده کرددند به نام "Method of loci" یاد می گردد. این میتود توسط بسیاری از شرکت کنندگان مسابقات حافظه استفاده می گردد و قرن ها است که از آن استفاده می شود. این میتود حتی توسط یونانیان و رومی های باستان استفاده می شده است. در این طریقه شما مغزتان را طوری تربیت می کنید که در هنگام حفظ کردن معلومات آنها را در یک مکانی قرار بدهد که برای شما آشنا باشد. Loci در لاتین به معنای مکان است. در این طریقه شما در ذهن خود یک مسیر یا راه را که برای شما کاملاً آشنا است تصور می کنید. مثلاً مسیری که شما از خانه تا محل کار،مکتب یا حتی یک اتاق در داخل خانه تان را تصور کنید. این مسیر را به نام "قصر حافظه" یاد می کنند.
وقتی که مکان و مسیر مورد نظرتان را انتخاب کردید، لغات و یا چیزهایی را که می خواهید به خاطر بسپارید را در نقاط مختلف این مسیر قرار دهید. طوری که در خیال و تصور خود در این مسیر حرکت کنید و در هر نقطه یکی از چیزهایی که باید حفظ شود را قرار دهید. متوجه باشید که باید یادتان باشد که کدام شی را در کدام نقطه قرار داده اید.
به طور مثال، "قصر حافظه" شما مسیری است که شما هر روز از خانه تا لب سرک می پیمایید. چیزهایی که می خواهید به خاطر بسپارید عبارتند از کاغذ، مرغ و تلیفون است. حالا وقت خیال پردازی است. می توانید در خیالتان کاغذ را به شکل یک گودی پران کاغذی و یا حتی یک توته کاغذ کلوله شده و یا هر چیز دیگر تصور کنید. به همین ترتیب مرغ را می توانید قسمی تصور کنید که یک پرنده به شما حمله می کند و یا هم آواز می خواند. به همین ترتیب تلیفون را به شکلی تصور کنید که برایتان جالب و حتی تعجب آور باشد. این که شما این اشیا را به چی شکل تصور می کنید بستگی به خیال پردازی خودتان دارد. حالا این موارد را در نقاط مختلف مسیر ذهنی تان جابجا کنید. به خاطر اینکه این موارد را دوباره به یاد بیاورید در این مسیر ذهنی حرکت کنید و اشیاء را پیدا کنید.
میتود "قصر حافظه" یک میتود پر طرفدار و موثر است و خلاصه آن تصور موارد (هر قدر عجیب تر، بهتر) و قرار دادن آنها در یک مسیر آشنا در ذهنتان است. سوال این است که شما چقدر می خواهید که مغزتان را آموزش بدهید؟
حتما شما نیز با افرادی مواجه شده اید که قادرند بخش طولانی از اعداد یا لیست بلند بالایی از واژگان را به خاطر بسپارند و سپس آن را بیان کنند. حتما در این شرایط با خودتان گفته اید که ای کاش من هم جزو این افراد بودم. اگر چنین است خبر خوبی برای شما داریم. شما نیز میتوانید جزو این افراد باشید. بر اساس مطالعه جدیدی که انجام شده است یک دستگاه حافظه ساده که توسط افراد در سطح جهانی مورد استفاده قرار گرفته است میتواند برای افراد عادی نیز مفید باشد. یک روش و ترفند برای آموزش حافظه و بهبود آن وجود دارد. در این روش هر آیتم در ذهن با تصویری مشابه جفت میشود. به این روش ، روش Loci میگویند. محققان بیان کرده اند که ایجاد این ارتباط نه تنها میتواند به خاطرسپاری موارد را بهبود ببخشد بلکه قادر است مسیرهای مرتبط با حافظه را در مغز تقویت کند. دانشمندان دانشگاه استنفورد برای انجام این مطالعه اسکنهای MRI کاربردی را در مورد 17 ورزشکار حافظه و 51 فردی که مهارت خاصی در مورد حافظه خود نداشتند انجام دادند. سپس آن ها را در برابر یکدیگر قرار دادند تا بتوانند حافظه افراد در مورد لیست 72 واژه ای را بسنجند. بعد از 20 دقیقه زمان آماده سازی، ورزشکاران حافظه قادر بودند 71 واژه را به طور متوسط بازخوانی کنند. این در حالیست که سایر افراد عادی به طور متوسط تنها 40 کلمه را باز خوانی کردند. محققان سپس ورزشکاران غیر حافظه را به سه گروه مجزا تقسیم کردند و هر کدام از آن ها را به مدت شش هفته به صورت آنلاین و به کمک روش loci آموزش دادند. در این شش هفته انواع مختلفی از حافظه بهبود بخشیده شد. زمانی که شش هفته بعد به استراحت پرداختند گروهی که روش loci را دریافت کرده بود به طور قابل توجهی حافظه شان بهبود یافته بود و میتوانستند بیشتر واژه ها را همانند افراد قدرتمند و ماهر باز خوانی کنند.
حتی بعد از 4 ماه از تکمیل این آموزش ها، نتایج مشابهی به دست آمد. اسکنهای مغزی بعد از آموزشها گرفته شد. این اسکنها نشان میداد که تغییراتی در الگوهای ارتباطی رخ داده است و این الگوها شبیه ورزشکاران حافظه شده است. در حقیقت درجه بهبود ایجاد شده در حافظه افراد به خوبی عملکرد این آزمایشها را نشان میداد. این مطالعه که در مجله Neuron به چاپ رسیده است پیشنهاد میکنند که شما برای بهبود حافظه و تقویت آن نیازی به توانایی طبیعی و ذاتی ندارید. کافیست برای رسیدن به هدف خود تمرین کنید. تمرین و تکرار بهترین روش برای تقویت حافظه است. روشی که برای آموزش افراد در این مطالعه مورد استفاده قرار گرفت در سایت memocamp.com موجود است و برنامههای آموزشی متعددی را پیشنهاد میکند. شما میتوانید از بسته رایگان ازمایشی آن استفاده کنید. مارتین درسلر یکی از نویسندگان این مقاله معتقد است که متاسفانه این مهارتهای خاص لزوما به حافظه بهتر در سایر نواحی زندگی منجر نمیشود. حتی بعد از اعمال این روش، افراد ماهر نیز نام ها یا کلیدهای خود را فراموش میکردند. اما متخصصان بر این باورند که چنین آموزشی هنوز برای بیشتر موارد خوب و عالی است و میتواند در برنامههای آموزشی همچون مطالعه برای امتحان مفید باشد. هنوز مشخص نیست که این روش می تواند مزایای بلند مدت به همراه داشته باشد و از کاهش قدرت شناختی افراد بکاهد یا خیر. دکتر درسلر در این باره میگوید: من حدس میزنم آموزش افراد به کمک روش Loci بدتر یا بهتر از سایر آموزشهای شناختی موجود نباشد. با این وجود کهنسالان میتوانند از دستگاههای حافظه برای بهبود شرایط حافظه خود استفاده کنند و تواناییهای مرتبط با حافظه خود را جبران نمایند.
بسیاری از افراد تصور میکنند که حافظه انسان از زمان تولد تا مرگ به صورت ثابت باقی می ماند، یعنی کسی که حافظه خوبی ندارد، هرگز نمیتواند حافظه خوبی داشته باشد، در حالی که این یک تصور کاملا اشتباه است.
موضوع تقویت حافظه برای به خاطر سپردن و یادگیری مباحث درسی همواره یکی از دغدغه های دانش آموز/دانشجویان بوده است. این نوشته، پاسخی است به پرسش هایی که در زمینه چگونگی تقویت حافظه و جریان به خاطر سپردن در فرایند یادگیری مواد درسی برای آموزشگران وجود دارد. به عبارت دیگر مخاطب این مطلب نه تنها یادگیرندگان که حتی معلمان و اساتیدی هستند که سعی دارند به دانش آموز/ دانشجویان خود برای به یاد سپردن مطالب درسی با توجه به نتایج پژوهش هایی که در زمینه روان شناسی شناختی صورت گرفته است، کمک کنند.
1. با اطلاعات درگیر شوید:
چند بار برای شما اتفاق افتاده که دانشجویان همزمان با تدریس شما مشغول چک کردن تلفن همراه خود هستند و وقتی از آنها سوال می کنید پاسخ می دهند که آنها به راحتی می توانند همزمان چند کار را به هم انجام دهند؟ به دانشجویان خود خاطر نشان کنید بسیاری از ضعف های حافظه نه مشکل در بازخوانی اطلاعات و یادآوری است بلکه در اثر اختلال در سیستم کدگذاری و ذخیره روی می دهد. بسیاری از اوقات آنچه نمی توانیم به خاطر آوریم، دقیقاً مطلبی است که هرگز به خاطر نسپرده ایم!
برای آزمایش این عامل می توانید از یک آزمایش ساده که زمانی توسط نیکلسون و آدامز (1979) انجام گرفت، استفاده کنید به دانشجویان خود یک سکه بدهید و بعد از یک دقیقه از آنها بخواهید عکس روی آن را بکشند. آنها به زودی درمیابند که قادر به کشیدن درست تصویر روی سکه نیستند مثلا نمی دانند تصویر مورد نظر به سمت چپ متمایل بود یا راست یا چه جزئیاتی داشت. سپس به آنها یادآوری کنید که مشکل این نیست که آنها عکس روی سکه را فراموش کرده اند بلکه نکته دقیقا این است که آنها هرگز عکس روی آن را به خاطر نسپرده بودند!
برای به یادآوردن یک مطلب، فرد باید درگیر یک فرایند آگاهانه و کنترل شده باشد. تمام عوامل بازدارنده و مخل را حذف کرده و تنها به یک نقطه متمرکز شوند.
***
2. ارتباط عاطفی و شخصی با موضوع ایجاد کنید:
پردازش عمیق شامل فکر کردن در مورد معنی اطلاعات دریافتی و ارتباط دادن آنها با تجارب شخصی است.
برای انجام عملی این فرایند نتایج تحقیق کریک و تالوینگ (1975) می تواند مفید باشد. به دانشجویان فهرستی از صفت ها داده می شود مثل "خلاق"، "روشمند" یا "جدی" سپس از آنها سوال می شود که تلفظ و املای این کلمات چگونه است و آیا مثلا شامل حرف "د" هستند یا خیر؟ در مرحله بعد از آنها خواسته می شود در مورد هر یک از صفت ها بگویند که کدام بیانگر خود آنهاست؟ در مرحله آخر، از دانشجویان خواسته می شود که هر تعداد ممکن است کلمات را که به خاطر می آورند، بیان کنند. دانشجویان به طور کاملا محسوسی تعداد بیشتری از لغاتی را به یاد می آروند که در لیست "بیانگر خودشان" قرار داشت.
تنها گوش دادن عادی به یک سخنرانی یا خواندن ساده یک متن نمی تواند یادگیری عمیق و به خاطر آوردن مطلب را تضمین کند بلکه احساس یا فکری که فرد هنگام مطالعه یا گوش دادن به یک سخنرانی داشته، نقش موثری در میزان به یاد آوردن آن مطلب در آینده دارد. به عبارت دیگر، درگیری عاطفی با یک موضوع در میزان به یاد آوردن آن موثر است.
***
3. مثال بزنید:
وقتی به عنوان معلم مشغول تدریس مبحثی هستید، معمولا دانش آموزان/ دانشجویان از شما می خواهند که مثال هایی برای روشن شدن مطلب بزنید. گرچه مثال آوردن و توضیح دادن مصادیق یکی از مهم ترین روش های درک مطلب و یادگیری است اما بهتر است شاگردان را تشویق کنید که به جای اتکا به معلم، خودشان فکر کنند و مثال بسازند. بر اساس تحقیقات مانتیلا (1986)، هر چه دانش آموزان/ دانشجویان، مثال های بیشتری به ذهنشان بیاید و مصادیق عملی بیشتری را بیابند، یادگیری عمیق تری را تجربه می کنند.
***
4. زمینه چینی کنید:
معمولا دانشجویان عادت ندارند قبل از ورود به کلاس، متن درسی را مطالعه کنند و ترجیح می دهند موضوع درس را برای اولین بار از زبان استاد خود بشنوند و مطالعه درس را به بعد از کلاس موکول می کنند. برای اینکه اهمیت مطالعه اجمالی قبل از کلاس روشن شود می توانید بر مبنای مطالعه برنسفورد و جانسون (1972) عمل کنید به این ترتیب که به نیمی از اعضای کلاس تصویری را نشان دهید که به طور اجمالی و شماتیک محور موضوعی درس را نشان می دهد و سپس درس را آغاز کنید؛ بعد از پایان کلاس از آنها امتحانی به عمل آورید. نتایج امتحان به خوبی نشان می دهد نیمی از کلاس که قبل از آغاز درس نسبت به موضوع زمینه قبلی پیدا کرده بودند نسبت به نیم دیگر کلاس که بدون پیش زمینه وارد درس شده بودند، نمرات بالاتری کسب می کنند.
به عبارتی می توان گفت که داشتن پیش زمینه قبل از ورود به کلاس و آغاز درس به یادگیری عمیق و فرایند ذخیره، پردازش و به یاد آوردن اطلاعات کمک می کند.
***
5. هر از چندی امتحان بگیرید:
یکی از ساده ترین روش ها برای کمک به تقویت حافظه این است که از متن درسی امتحان بگیرید. مطالعات رودیجر و کارپیک (2006) در این زمینه نشان می دهد که وقتی متنی را می خوانیم و خودمان را مجبور می کنیم که بعد از مدتی آن را به یاد آوریم، احتمال اینکه متن مورد نظر در خاطر ما بماند بیش از زمانی است که متنی را تنها برای مطالعه شخصی و بدون هدف خوانده ایم.
قرار دادن چند کوئیز، امتحان یا حتی خودآزمایی در طول درس به دانشجویان شما کمک می کند، محتوای درس را بهتر بخوانند و بهتر به یاد آورند. خواندن بخشی از یک متن و سپس یک توقف کوتاه برای آزمودن آن چه از آن دریافت کرده ایم، نه تنها راه موثرتری برای تقویت حافظه و فرایند به خاطر سپردن است بلکه بسیار بهتر از زمانی که یک متن را از اول تا آخر دوبار می خوانیم، در ذهن جای می گیرد.
موضوع تقویت حافظه برای به خاطر سپردن و یادگیری مباحث درسی همواره یکی از دغدغه های دانش آموز/دانشجویان بوده است. این نوشته، پاسخی است به پرسش هایی که در زمینه چگونگی تقویت حافظه و جریان به خاطر سپردن در فرایند یادگیری مواد درسی برای آموزشگران وجود دارد. به عبارت دیگر مخاطب این مطلب نه تنها یادگیرندگان که حتی معلمان و اساتیدی هستند که سعی دارند به دانش آموز/ دانشجویان خود برای به یاد سپردن مطالب درسی با توجه به نتایج پژوهش هایی که در زمینه روان شناسی شناختی صورت گرفته است، کمک کنند.
1. با اطلاعات درگیر شوید:
چند بار برای شما اتفاق افتاده که دانشجویان همزمان با تدریس شما مشغول چک کردن تلفن همراه خود هستند و وقتی از آنها سوال می کنید پاسخ می دهند که آنها به راحتی می توانند همزمان چند کار را به هم انجام دهند؟ به دانشجویان خود خاطر نشان کنید بسیاری از ضعف های حافظه نه مشکل در بازخوانی اطلاعات و یادآوری است بلکه در اثر اختلال در سیستم کدگذاری و ذخیره روی می دهد. بسیاری از اوقات آنچه نمی توانیم به خاطر آوریم، دقیقاً مطلبی است که هرگز به خاطر نسپرده ایم!
برای آزمایش این عامل می توانید از یک آزمایش ساده که زمانی توسط نیکلسون و آدامز (1979) انجام گرفت، استفاده کنید به دانشجویان خود یک سکه بدهید و بعد از یک دقیقه از آنها بخواهید عکس روی آن را بکشند. آنها به زودی درمیابند که قادر به کشیدن درست تصویر روی سکه نیستند مثلا نمی دانند تصویر مورد نظر به سمت چپ متمایل بود یا راست یا چه جزئیاتی داشت. سپس به آنها یادآوری کنید که مشکل این نیست که آنها عکس روی سکه را فراموش کرده اند بلکه نکته دقیقا این است که آنها هرگز عکس روی آن را به خاطر نسپرده بودند!
برای به یادآوردن یک مطلب، فرد باید درگیر یک فرایند آگاهانه و کنترل شده باشد. تمام عوامل بازدارنده و مخل را حذف کرده و تنها به یک نقطه متمرکز شوند.
***
2. ارتباط عاطفی و شخصی با موضوع ایجاد کنید:
پردازش عمیق شامل فکر کردن در مورد معنی اطلاعات دریافتی و ارتباط دادن آنها با تجارب شخصی است.
برای انجام عملی این فرایند نتایج تحقیق کریک و تالوینگ (1975) می تواند مفید باشد. به دانشجویان فهرستی از صفت ها داده می شود مثل "خلاق"، "روشمند" یا "جدی" سپس از آنها سوال می شود که تلفظ و املای این کلمات چگونه است و آیا مثلا شامل حرف "د" هستند یا خیر؟ در مرحله بعد از آنها خواسته می شود در مورد هر یک از صفت ها بگویند که کدام بیانگر خود آنهاست؟ در مرحله آخر، از دانشجویان خواسته می شود که هر تعداد ممکن است کلمات را که به خاطر می آورند، بیان کنند. دانشجویان به طور کاملا محسوسی تعداد بیشتری از لغاتی را به یاد می آروند که در لیست "بیانگر خودشان" قرار داشت.
تنها گوش دادن عادی به یک سخنرانی یا خواندن ساده یک متن نمی تواند یادگیری عمیق و به خاطر آوردن مطلب را تضمین کند بلکه احساس یا فکری که فرد هنگام مطالعه یا گوش دادن به یک سخنرانی داشته، نقش موثری در میزان به یاد آوردن آن مطلب در آینده دارد. به عبارت دیگر، درگیری عاطفی با یک موضوع در میزان به یاد آوردن آن موثر است.
***
3. مثال بزنید:
وقتی به عنوان معلم مشغول تدریس مبحثی هستید، معمولا دانش آموزان/ دانشجویان از شما می خواهند که مثال هایی برای روشن شدن مطلب بزنید. گرچه مثال آوردن و توضیح دادن مصادیق یکی از مهم ترین روش های درک مطلب و یادگیری است اما بهتر است شاگردان را تشویق کنید که به جای اتکا به معلم، خودشان فکر کنند و مثال بسازند. بر اساس تحقیقات مانتیلا (1986)، هر چه دانش آموزان/ دانشجویان، مثال های بیشتری به ذهنشان بیاید و مصادیق عملی بیشتری را بیابند، یادگیری عمیق تری را تجربه می کنند.
***
4. زمینه چینی کنید:
معمولا دانشجویان عادت ندارند قبل از ورود به کلاس، متن درسی را مطالعه کنند و ترجیح می دهند موضوع درس را برای اولین بار از زبان استاد خود بشنوند و مطالعه درس را به بعد از کلاس موکول می کنند. برای اینکه اهمیت مطالعه اجمالی قبل از کلاس روشن شود می توانید بر مبنای مطالعه برنسفورد و جانسون (1972) عمل کنید به این ترتیب که به نیمی از اعضای کلاس تصویری را نشان دهید که به طور اجمالی و شماتیک محور موضوعی درس را نشان می دهد و سپس درس را آغاز کنید؛ بعد از پایان کلاس از آنها امتحانی به عمل آورید. نتایج امتحان به خوبی نشان می دهد نیمی از کلاس که قبل از آغاز درس نسبت به موضوع زمینه قبلی پیدا کرده بودند نسبت به نیم دیگر کلاس که بدون پیش زمینه وارد درس شده بودند، نمرات بالاتری کسب می کنند.
به عبارتی می توان گفت که داشتن پیش زمینه قبل از ورود به کلاس و آغاز درس به یادگیری عمیق و فرایند ذخیره، پردازش و به یاد آوردن اطلاعات کمک می کند.
***
5. هر از چندی امتحان بگیرید:
یکی از ساده ترین روش ها برای کمک به تقویت حافظه این است که از متن درسی امتحان بگیرید. مطالعات رودیجر و کارپیک (2006) در این زمینه نشان می دهد که وقتی متنی را می خوانیم و خودمان را مجبور می کنیم که بعد از مدتی آن را به یاد آوریم، احتمال اینکه متن مورد نظر در خاطر ما بماند بیش از زمانی است که متنی را تنها برای مطالعه شخصی و بدون هدف خوانده ایم.
قرار دادن چند کوئیز، امتحان یا حتی خودآزمایی در طول درس به دانشجویان شما کمک می کند، محتوای درس را بهتر بخوانند و بهتر به یاد آورند. خواندن بخشی از یک متن و سپس یک توقف کوتاه برای آزمودن آن چه از آن دریافت کرده ایم، نه تنها راه موثرتری برای تقویت حافظه و فرایند به خاطر سپردن است بلکه بسیار بهتر از زمانی که یک متن را از اول تا آخر دوبار می خوانیم، در ذهن جای می گیرد.
مغز انسان عضو حیاتی بدن محسوب میشود و آنچنان پیچیده و مرموز است که دانشمندان با وجود تلاشهای بیوقفه خود در راه شناخت این عضو پیچیده هنوز هم در اول راه هستند. حال ببینیم که چگونه میتوانیم به رشد این عضو حیاتی خود کمک کنیم و از زوال آن جلوگیری نماییم، در ادامه شما را به خواندن این مقاله جالب مهمان میکنیم:
دانشمندان در ابتدا تصور میکردند که رشد مغز بعد از چند سال اول زندگی متوقف میشود. اما تحقیقات جدید نشان داده است که مغز میتواند مسیرهای عصبی جدید را شکل دهد و حتی در بزرگسالی نورون بسازد (انعطافپذیری عصبی و عصبزایی). هر روز 30 دقیقه ورزش یا مدیتیشن، تولید سیناپسهای جدید را تحریک میکند، خوردن فلاونوئیدها (کاکائو و بلوبری) و آنتیاکسیدان (چای سبز) نیز به رشد مغز کمک میکند. علاوه بر اینها، ده راه اثبات شده دیگر برای ارتقاء انعطافپذیری عصبی و عصبزایی در مغز وجود دارد:
1- روزهداری متناوب
بنا به گفته جامعه علوم اعصاب، روزهداری یا محدود کردن کالری، انعطافپذیری سیناپسی را افزایش میدهد و رشد نورون را ارتقا میبخشد و باعث بهبود عملکرد شناختی میشود. هنگام روزهداری، تغییر سوخت و ساز بدن میزان لپتین که هورمون تولید شده توسط چربی است را پایین میآورد. در نتیجه، مغز یک سیگنال شیمیایی جهت تولید انرژی بیشتر برای نورونها دریافت میکند.
روشهای معروف روزهداری از این قرارند: روزهداری یک روز در هفته، برای کل 24 ساعت؛ روزه 16 ساعته- غذای خود را ساعت 8 شب میل کنید و ظهر روز بعد ساعت 12 روزه خود را باز کنید. روش "2-5" – در هفته 5 روز غذای متداول و معمول خود را استفاده کنید و 2 روز (غیر متوالی) رژیم غذایی کم کالری مصرف نمایید (بین 400 تا 600 کالری).
2- سفر کردن
وقتی سفر میکنید مغز شما در برابر محیطهای پیچیده، جدید و تازه قرار میگیرد و همین امر موجب افزایش عصبزایی میشود. پل نوسباوم (Paul Nussbaum)، روانشناس عصبی از دانشگاه پیتزبورگ اینگونه توضیح میدهد " این موقعیتهای جدید و چالشبرانگیز موجب میشوند تا دندریتهای جدید جوانه بزنند."
3- استفاده از ابزارهای یادیار (Mnemonic Devices)
آموزش حافظه، اتصالات در شبکه آهیانه جلویی مغز شما را ارتقاء میدهد و میتواند روند انحطاط حافظه را که با افزایش سن رخ میدهد، کند نماید. ابزارهای یادیار نوعی آموزش حافظه هستند که تجسمسازی، تصویرسازی ذهنی، ناوبری فضایی و ریتم و ملودی را ادغام میکنند.
یک روش معروف یادگیری، روش قصر ذهن (Method of Loci ) است که مجله علمی آمریکایی (Scientific American) در مورد آن اینگونه توضیح میدهد: این روش شامل تجسم یک مسیر آشنا است- از طریق یک ساختمان، منزل یا مسیرتان به محل کار- و قرار دادن اقلامی که باید به خاطر سپرده شوند در نقاطی از مسیر که جلب توجه میکنند. هر چه تصاویری که میسازید عجیب غریبتر باشند، بعداً بهتر میتوانید آنها را به خاطر بیاورید. با دنبال کردن ردپاهای خود ، مثل یک چوب ماهیگیری، اقلام را بیرون میکشید. علاوه بر اشیاء، اعداد و نامها، این روش به افراد افسرده کمک میکند تا خاطرات خوش وشیرین را به خاطر بسپارند و زمانی که دچار استرس میشوند، آنها را در ذهن خود مرور نمایند. استفاده از این ابزارهای یادیار را آغاز کنید و خود را درگیر آموزش حافظه نمایید، سعی کنید اعداد، نامها یا شعرها را به خاط بیاورید.
4- نواختن یک آلت موسیقی را یاد بگیرید
اسکن مغز موسیقیدانها قویترین اتصالات را در میان مناطق مغزی آنها نشان میدهد. دانشمندان علوم اعصاب توضیح میدهند که نواختن یک آلت موسیقی یک تجربه شدید چند - حسی است. ارتباط دادن کارهای حرکتی با صداهای خاص و الگوهای بصری منجر به ساخت شبکههای جدید عصبی میشود. اگر همیشه میخواستید نواختن یک آلت موسیقی را یاد بگیرید، رشد مغز میتواند بهانه خوبی برای شما باشد تا این کار را آغاز کنید.
5- تمرین با دست فرعی
از دست غیرغالب خود برای انجام کارهای ساده مثل مسواک زدن، فرستادن پیامک، هم زدن قهوه و یا چای استفاده کنید، این کار به تشکیل مسیرهای عصبی جدید کمک میکند. این تمرینهای شناختی که تحت عنوان نوروبیک هم شناخته میشوند، ارتباط بین سلولهای مغزی شما را تقویت میکنند. دکترMurali Doraiswamy رئیس روانپزشکی زیستی در مرکز پزشکی دانشگاه دوک توضیح داد:" هرچه برجهای سلولی شما بیشتر باشد، تماسهای ناموفق کمتر خواهند بود." مطالعات همچنین نشان دادهاند که فعالیتهای دست غیرغالب سلامت عاطفی و کنترل تکانه را بهبود میبخشند. انجام کارهای ساده با دست غیرغالب، مغز شما را تمرین میدهند.
6- خواندن رمان
مطالعه صورت گرفته توسط دانشگاه اموری (Emory) در 19 روز متوالی، بیانگر اتصالات مغزی مداوم و قوی درتمام شرکتکنندگانی بود که یک رمان مشترک را خوانده بودند. محقق گریگوری برنزعنوان کرد،" گرچه شرکتکنندگان در زمان گرفتن اسکن از مغزشان رمان نمیخواندند، اما این اتصال تقویت شده در مغزشان حفظ شده بود."
فعالیت پیشرفته مغز در منطقهای مشاهده شد که احساسات فیزیکی و سیستم حرکتی را کنترل میکند. برنز توضیح میدهد که خواندن یک رمان میتواند شما را وارد کالبد قهرمان داستان نماید. این توانایی تغییر به یک حالت روانی دیگر، مهارت بسیار مهمی برای تسلط بر روابط اجتماعی پیچیده است. برای این که از این مزایای مغز خود استفاده کنید، خواندن کتابهای رمان را به لیست کتابهای خود اضافه نمایید.
7- افزایش گستره لغات
یادگرفتن لغات جدید فرآیندهای دیداری و شنوایی مغز شما (دیدن و شنیدن یک کلمه) و پردازش حافظه را فعال میکند. هر روز یک لغت جدید یادبگیرید تا گستره واژگان خود را افزایش و مغز خود را تمرین دهید.
8- اثر هنری خلق کنید
در تحقیقی که تحت عنوان " چگونه هنر مغز شما را تغییر میدهد" انجام گرفت، اسکن مغز شرکتکنندگانی که در یک دوره هنری 10 هفتهای (یک جلسه دو ساعته، یک روز در هفته) شرکت کرده بودند، اتصالات مغزی افزایش یافتهای را در حالت استراحت نشان داد که به آن " شبکه حالت پیشفرض" (DMN) میگویند. DMN فرآیندهای ذهنی همچون درونگرایی، حافظه و همدلی را تحت تاثیر قرار میدهد. درگیر شدن در کارهای هنری موجب تقویت مسیر عصبی میشود که توجه و تمرکز را کنترل مینماید.
معرقکاری، جواهرسازی، سفالگری و نقاشی ترکیبی از حرکت و پردازش شناختی هستند که اتصالات مغزی را بهبود میبخشند. شرکت در کلاسهای هنری یک بار در هفته به رشد مغز شما کمک مینماید.
9- شرکت در کلاسهای ورزشی
بسیاری از ما نمیخواهیم به ورزش به عنوان "فرآیند تصمیمگیری" نگاه کنیم، اما دلیل این موضوع آن است که ورزش سلامت مغز ما را به همراه دارد. بخصوص اگر به گونهای باشد که سبک خاصی را دنبال نکند. محققان اثربخشی فعالیتهای شناختی در دفع آلزایمر و زوال عقل را مقایسه کردند و دریافتند که ورزش تاثیر بسزایی در این خصوص دارد ( 76 درصد کاهش خطر) که حتی بالاتر از حل جدول کلمات حداقل 4 روز در هفته (47 درصد) و مطالعه (35 درصد) است. ورزش اتصالات عصبی را افزایش میدهد، چون شما را مجبور میکند چندین عملکرد مغز را با هم ادغام نمایید.
10- خواب
مطالعات دانشگاه نیویورک نشان داد که خواب به حفظ یادگیری و رشد خارهای دندریتی ( برآمدگیهای کوچکی که سلولهای مغز را بهم مرتبط میکنند و عبور اطلاعات در سراسر سیناپس را تسهیل مینمایند) کمک میکند. هر شب خود را برای یک خواب 7 ، 8 ساعته آماده کنید. اگر همواره تلاش میکنید که خواب خوبی داشته باشید، سعی کنید یک مراسم خواب برای خودتان ترتیب دهید، سر ساعت همیشگی به رختخواب بروید، چای خواب آور بنوشید؛ یا تا حد امکان اتاقتان را تاریک کنید.
"همه اتاق رو ترک کنید باید برم توی قلعه ذهنم."
آیا شما هم مثل من ذهنتون درگیر این جمله شرلوک بود؟
یا این یکی :
"کاخ های ذهن من اپل دور رو تشکیل میدن و غار های تودرتوی اپلدور همون قصر ذهن من هستند
● هوش خود را ورزیده کنید
این کار یک بازی دو سر برد است؛ از هر طرف که نگاه کنید برایتان سودمند است. فعالیتهایی که در زیر به شما معرفی میشود صرفا چند کار تفننی لذتبخش برای پرکردن اوقات فراغت نیست،
شرلوک یک شخصیت داستانی فوق العاده برای چندین دهه است. شرلوک شخصیتی دقیق، هوشیار، منطقی و کمی اجتماعی دارد که به دلیل تکنیک خاصی در بازیابی حافظه (قصر ذهنی) شهرت پیدا کرده است.او این اصطلاح را چندین بار در فیلمش تکرار می کند. او حافظه اش را بازیابی می کند و اطلاعات لازم برای حل جرایم را بیرون می کشد
در یک قسمتی از این سریال او در حال رمزگشایی واژه ای است.
شرلوک: برید بیرون! می خوام به قصر ذهنی ام برم.
دستیار آزمایشگاه: چی؟
جان: اون بیشتر از این توضیح نمی دهد بهتره بریم بیرون.
دستیار آزمایشگاه: اون چی گفت؟
جان: قصر ذهنی
سپس دکتر واتسون به دستیار آزمایشگاه معنی قصر ذهنی توضیح داد. قصر ذهنی همان نقشه ذهنی که در حافظه ذخیره می شود و به شخص این امکان را می دهد که به اطلاعات ذخیره شده اش رجوع کند و هر چیزی که لازم دارد بازیابی کند. به نظر پیچیده و انتزاعی میاد، نه؟
شما ممکنه فکر کنید شرلوک قدرت خارق العاده داشته، اما قبل از او سایمونید شاعر یونانی این اصطلاح را اختراع کرده است. بر طبق این افسانه، بعد از فروپاشی و تخریب سالن، از سایمونید خواسته شد تا بقایای افراد را شناسایی کند. او اسم هر فرد را براساس جایی که در سالن نشسته بودند، شناسایی کرد.
در اینجا به همه حدسهایتان پاسخ میدهم.
بعد از تمرین این تکنیک ذهنی، تعداد واژه هایی که افراد میتوانستند در ذهنشان نگه دارند، دو برابر شده بود.
همه ما لحظاتی را داشتیم که نیاز مبرمی به چیزی داشتیم اما چون اتاقمان خیلی نامرتب بود، نمیتوانستیم آن را پیدا کنیم. ما اطلاعات را تصادفی و بدون هیچ نظمی به خاطر میسپاریم، بنابراین جستجو و ردیابی را برای ذهنمان دشوار می کند.
بعد از مطالعه این مقاله شما به راحتی مفهوم قصر ذهنی را درک می کنید و متوجه میشوید که برای داشتن حافظهای قوی نیازی نیست مغزی فوق العاده ای داشته باشید، با ما همراه باشید تا با هم ۱۰ مرحله برای داشتن حافظه ای بهتر را یاد بگیریم:
ساخت قصر ذهنی
۱. طرحی برای قصر خود انتخاب کنید. با اینکه قصر ذهن می تواند یک مکان کاملاً تخیلی باشد، اما آسان تر است که در ابتدا آن را جایی در نظر بگیرید که در دنیای واقعی وجود دارد و با آن آشنا هستید. برای مثال می توانید اتاق خواب خود را به عنوان قصر در نظر بگیرید. قصرهای بزرگتر می تواند خانه ی شما، محل کار، مسیر رفتن به مدرسه یا حتی کل شهر باشد. هرچه محل بزرگتر یا دارای جزئیات بیشتری باشد، اطلاعات بیشتری می توانید در فضای ذهنی مربوط به آن ذخیره کنید.
۲. برای قصر خود مسیر مشخص کنید. اگر می خواهید چیزها را بر طبق نظم خاصی به یاد بسپارید، ضروری است که مسیر مشخصی را برای رفتن به قصر خود طی کنید. بنابراین، هنگامی که قصر خود را انتخاب کردید، تصمیم بگیرید که از چه طریق می خواهید به آنجا بروید. اگر واقعا نمی خواهید همه چیز را منظم به خاطر بسپارید، این مرحله غیرضرروی است، اما با این حال بسیار مفید بوده و حفظ کردن قصر را آسان تر می کند.
۳. مکان های مخصوص ذخیره سازی را در قصر یا مسیر خود شناسایی کنید. هنگامی که از قصر ذهن استفاده می کنید، چیزهای منحصربه فردی را برای به یاد سپاری در مکان های مشخص انتخاب می کنید. ( یک شماره، یک اسم، قسمتی از یک مکالمه ). بنابراین باید تمام مکان هایی را که فکر می کنید ممکن است به آن نیاز پیدا کنید بشناسید. در ساختمان خود یا در طول مسیر قدم بزنید و واقعاً آن را مشاهده کنید. اگر قصر شما یک مسیر است، مانند مسیر رفتن به محل کار، مکان های ذخیره سازی می تواند چیزهایی باشد که در راه وجود دارد. مانند خانه ی همسایه، چهارراه، یک مجسمه، یک آسمان خراش و … . اگر قصر یک ساختمان است، می توانید چیزها را در اتاق های مختلف قرار دهید. در هر اتاق قادر به شناسایی مکان های کوچکتر نیز هستید؛ برای مثال نقاشی ها، قسمت هایی از اثاثیه، و غیره. نکته اینجاست که هر مکان باید از مکان دیگر متمایز باشد و مطمئن شوید که این محلها با هم اشتباه گرفته نمیشوند.
۴. قصر خود را حفظ کنید. برای اینکه قصر ذهن شما مؤثر باشد، باید آن را خوب به ذهن بسپارید. بهترین کار این است که طرحی از آن را روی کاغذ رسم کنید ( یا اگر قصر یک مسیر است نقشه ی آن را بکشید)، که تمام نشانهها یا مکان های ذخیره سازی ای که انتخاب کرده اید را نشان دهد. ابتدا قصر خود را تصور کنید، سپس آن را با تصویری که رسم کردید مقایسه کنید تا مطمئن شوید به خوبی تمام مکان ها را به خاطر دارید. محل هایی که در مسیر وجود دارند را با تمام جزئیات ممکن بکشید : مطمئن شوید که تصویر ذهنی شما شامل رنگ، اندازه، عطر و دیگر ویژگی های دیگر اجسام است.
۵.چیزهایی را که باید به خاطر سپرده شوند در قصر جای دهید. وقتی قصر خود را ساختید و آن را به طور کامل در ذهن خود حک کردید، آماده ی استفاده از آن هستید. مقداری اطلاعات قابل مدیریت را در هر مکان قرار دهید. برای مثال، اگر قصر شما یک خانه است و شما می خواهید یک مکالمه را به یاد بسپارید، می توانید بخش های اول مکالمه را در پادری قرار دهید و بخش های دیگر را در سوراخ کلید درب قرار دهید. در هر مکان اطلاعات زیادی قرار ندهید، و اگر چیزهایی هستند که باید جدا از بقیه باشند، آنها را در مکان های متفاوت قرار دهید. بهتر است چیزها را به ترتیبی که می خواهید آن ها را به یاد بسپارید در مسیر قرار دهید.
۶.از نمادها استفاده کنید. لازم نیست که تمام یک عبارت، یا شماره را در محلی قرار دهید تا بتوانید آن را به خاطر بسپارید. انجام این کار می تواند نتیجه ی معکوس بدهد. به طور کلی باید چیزی را در هر محل ذخیره کنید که به حافظه ی شما تلنگر بزند و شما را به موضوع اصلی ای که می خواستید به یاد بسپارید، راهنمایی کند. بنابراین، اگر می خواهید یک کشتی را به خاطر بسپاید، لنگری را روی مبل خود تصور کنید. اگر کشتی U.S.S Wisconsin است، لنگر را ساخته شده از پنیر تصور کنید. [ ویسکانسین در تولید پنیر شهرت فراوان دارد.] نمادها مختصر هستند و خاطرات را قابل کنترل تر می کنند، و همچنین از تصور کردن کُلِّ چیزی که می خواهید به خاطر بسپارید، مفیدتر اند.
۷.خلاق باشید. تصاویری که در هر مکان قرار می دهید باید تا حدامکان به یاد ماندنی باشند. معمولاً اگر تصاویر مضحک و غیرمعقول باشند، به یاد ماندنی تر هستند. یا در صورتی که متصل به احساس قوی انسانی یا تجربه ی شخصی باشند. عدد ۱۲۴ چندان به یاد ماندنی نیست، اما تصویر نیزه ای به شکل عدد ۱، که یک قو را ( که شکل عدد ۲ است) به ۴ تکه تقسیم میکند، به راحتی درخاطر میماند. هرچند شاید کمی حال بهمزن باشد.
۸.در قصر خود بگردید. وقتی قصر خود را با تصاویر خاطره انگیر پُر کردید، باید در آن گردش کرده و تصاویر را تماشا کنید. هرچه بیشتر در قصر خود بگردید، مطالبی را که می خواهید، آسان تر به یاد می آورید. مثلا در ذهن خود جیمز جویس [نویسنده ی ایرلندی] را می بینید که روی مبل نشسته است. به طوری که انگار به آنجا تعلق دارد و جزء جدایی ناپذیر دکور است.
۹.از قصر خود استفاده کنید. هنگامی که محتویات قصر خود را حفظ کردید، می توانید به سادگی با قدم زدن در آن و نگاه کردن به اطراف آنها را به خاطر بیاورید. اگر به یک مکالمه احتیاج داشتید، کافی است طبق معمول مسیرتان را دنبال کنید. با تمرین بیشتر می توانید از هرکجای قصر که مایل بودید مسیرتان را شروع کنید تا به قطعهای خاصی از اطلاعات دسترسی پیدا کنید.
۱۰. قصرهای جدید بسازید. اگر احتیاج داشتید که اطلاعات فقط برای مدت کوتاهی در ذهنتان بماند، می توانید بارها و بارها از یک قصر ذهن استفاده کنید. فقط کافیست محتویات موجود را با اطلاعات جدید جایگزین کنید و به زودی می بینید که فقط اطلاعات جدید را به یاد دارید. اما اگر می خواستید که اطلاعات تا مدت زیادی در قصر بمانند، می توانید آن قصر را نگه داشته و قصر جدیدی برای ذخیره ی اطلاعات بنا کنید.
حالا مسیر و قصر ذهنی تان خودتان را امتحان کنید.
چیزی که من اینجا برایتان شرح دادم، یک نسحه ساده از قصر ذهنی است. افراد اطلاعات را به شیوهی متفاوت خودشان در قصر ذهنیشان ذخیره می کنند. بعضی افراد می توانند ۴۵ رئیس جمهور امریکا به ترتیب از جرج واشینگتن تا دانلد ترامپ نام ببرند. بعضی ها برای حفظ کردن بین اشیا و رنگشان رابطه برقرار می کنند. برخی دیگر بین ویژگی های اشیا با صداهای آنها رابطه برقرار می کنند.
در مسابقات جهانی حافظه، رقیبان برتر ۲۰ طبقه کارت را در یک ساعت و بیش از ۵۰۰ عدد تصادفی را در ۱۵ دقیقه حفظ می کنند. فکر می کنید چطور امکان پذیر است؟ باور کنید یا نه، تقریباً هرکسی توانایی انجام چنین کارهای شگفت انگیزی را دارد. برندگان این مسابقه، لزوما حافظه های بهتری از ما ندارند؛ در عوض آنها روش های مختلف تقویت حافظه را آموخته اند تا بتوانند به سرعت هرچیزی را یاد بگیرند و آن را به یاد بیاورند.
قصر ذهنی برای هر چیزی استفاده می شود، شما لازم نیست فقط به از رویکرد استفاده کنید. بهترین مسیر برای قصر ذهنی تان پیدا کنید و آن را تمرین کنید.
برگرفته از:
در هنگام مطالعه کردن خوابتان میبرد؟ موضوعی را که در حال مطالعه آن هستید درک نمی کنید؟ به حافظه سپردن آن برایتان مشکل است؟ رفع همه این موارد راهکارهایی دارد که کیفیت مطالعه را بهتر و به حافظه سپردن آن را نیز آسان تر می سازد. با ما همراه باشید.
۱- آموزش :
به وسیله آموزش می توان عمل فراگیری یا بهره گیری از حافظه را که یک فعالیت مستقیم و قابل کنترل است افزایش داد.
۲- علاقه:
اگربه موضوعی علاقمند باشید بهتر آن را یاد می گیرید.موضوع مورد مطالعه و همچنین میزان علاقه ای که خواننده نسبت به مطلب دارد ، در بخاطر سپاری آن مطلب در حافظه تاثیر زیادی دارد بخاطر سپردن موضوعات مورد علاقه در حافظه به سهولت انجام می گیرد . و همچنین به آسانی می توان آنها را بیاد آورد بنابراین علاقه در یادگیری نقش دارد . هر چه قدر حافظه قوی داشته باشیدبه خاطر سپردن مطالبی که به آنها علاقه ای ندارید امکان پذیر نخواهد بود . فقط از راه ایجاد علاقه در خود می توانید از عهده این کار بر آیید.
۳- تمرکز حواس :
داشتن تمرکز حواس هنگام یادگیری موجب می شود که مطالب آموخته شده بهتر در حافظه باقی بماند . اصولا” بدون داشتن تمرکز نمی توان مطلبی را به خوبی فهمید . باید هنگام مطالعه تمامی حواس خود را بر روی مطالب متمرکز کنید تا بتوانید آنها را به حافظه خود بسپارید . برای ایجاد تمرکز باید شرایط مطالعه را نیز رعایت کنید . در واقع با رعایت شرایط مطالعه موقعیت مناسبی را برای تمرکز و یادگیری بهتر مطالب ایجاد می کنید.
۴- طبقه بندی مطالب مورد مطالعه :
یکی از اصول حاکم بر حافظه اصل ارتباط و بهم پیوستگی است یعنی ، حافظه مطالب مرتبط و به هم پیوسته را بهتر در خود جای می دهد و هر چقدر آموخته های شما بیشتر با همدیگر ارتباط داشته باشند به همان نسبت به خاطر سپاری و بیاد آوری آنها آسانتر خواهد بود. حافظه به شکل زنجیره ای عمل می کند . بنابراین مطالب باید به صورت زنجیره ای ، پیوسته و در ارتباط باهم در آیند تا کار بخاطر سپاری و از آن مهمتر، عمل بیاد آوری راحت باشد.
۵- خوب درک کردن ( درک مفاهیم ):
پرفسور ((ربروت توکه )) می گوید : ((درسی که کاملا” فهمیده شود از قبل یاد گرفته شده است .)) پس اگر مطلبی را بجای حفظ کردن بفهمید ،بهتر در حافظه ضبط و بایگانی می گردد.واصولا” اگرمتنی به خوبی درک شود ، کمتر فراموش می شود . قبل از آنکه بخواهید مطلبی را حفظ کنید ، ابتدا باید آن مطلب را مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرار دهید . و هنگامی که آنرا به خوبی درک کردید بخاطر بسپارید .
۶- اعتماد به نفس : اعتماد به حافظه نخستین گام تقویت حافظه است ، باید به قوی بودن حافظه خود اعتماد داشته باشید . باید از کاربرد کلمات و جملاتی که موجب تضعیف حافظه می شوند جدا” خودداری کنید . حتما” از گفتن جملاتی نظیر حافظه ام یاری نمی کند ، حافظه ام ضعیف شده است …. خودداری کنید. چرا که با گفتن این جملات ، به خودتان تلقین می کنید که واقعا” حافظه تان ضعیف شده است ، در آن صورت حافظه نیز به یاری شما نمی شتابد
نتیجه :
آنچه که در ذهن شماست نتیجه یادگیری و بخاطر سپاری صحیح است . بخاطر سپاری مهارتی قابل کسب است حافظه را می توان طوری تربیت کرد که موثرتر انجام وظیفه کند .کسانی که به روشهای یادگیری خود توجه بیشتر دارند و هنگام به خاطر سپردن مطلبی تمرکز حواس داشته باشند و مطالب را با نظم و ترتیب در حافظه ضبط کنند آن موقع به خاطر آوری مطلب در آنها آسانتر خواهد بود. به همان نسبت به خاطر سپاری و بیاد آوری آنها آسانتر خواهد بود. حافظه به شکل زنجیره ای عمل می کند . بنابراین مطالب باید به صورت زنجیره ای ، پیوسته و در ارتباط باهم در آیند تا کار بخاطر سپاری و از آن مهمتر، عمل بیاد آوری راحت باشد.
علم روابط جدیدی بین کارهایی که می توانیم روزانه انجام دهیم تا ظرفیت کلی حافظه مان افزایش یابد، کشف می کند.
مغز شما مانند یک ماهیچه است. ماهیچه بدون رفتن به باشگاه و تغذیه ی مناسب رشد نمی کند. مشابه همین موضوع برای مغز هم اتفاق می افتد.
بدون توجه و مراقبت از آن، مغز هم مانند هر عضو دیگری از بدن خواهد بود که به طور مداوم کارهای عادی روزانه که به آنها عادت کرده است را انجام می دهد. اگر روشی ساده برای بهبود قدرت ذهنی وجود داشته باشد که حافظه و تمرکز را به طرز فوق العاده ای افزایش دهد حاضر به امتحان آن هستید؟
البته که این کار را می کنید. اما آیا حاضرید این روش را به یک عادت تبدیل کنید؟ احتمالا حاضر نیستید. چرا؟ زیرا ما تحت سلطه ی عادت هایمان هستیم که متاسفانه اکثر آنها عادت های ناپسند هستند.
بنابراین از شما می خواهم که ادامه ی این مقاله را بخوانید زیرا چیزهایی وجود دارند که ممکن است در مورد بدنتان ندانید و دانستن آن به سود شماست، آنها را به عادتهایتان تبدیل کنید تا حافظه و تمرکزتان را افزایش دهید.
۱٫زمان خوابیدنتان را خودتان مدیریت کنید.
همه ما می دانیم که در دنیای پرسرعت امروزی ۸ ساعت خواب روزانه ای که پیشنهاد می شود به سادگی انجام پذیر نیست. بهتر نیست که به جای دنبال کردن هنجارها، درطول روز چرت کوتاهی بزنید؟ به گزارش سازمان ملی خواب، ۸۵% از گونه ها پستانداران دارای خواب چند فاز هستند_ به این معنا که در روز چرت می زنند. ما انسان ها هم در همین گروه قرارداریم.
یک چرت کوتاه ۲۰ تا ۳۰ دقیقه ای تاثیر بسزایی بر حافظه و تمرکز شما دارد.
۲٫ زمان های خواب آلودگی و بیداریتان را بشناسید.
دانستن اینکه چه زمانی کاملا بیدار و هوشیار هستید به بازده کاری شما کمک می کند. پژوهش ها نشان داده اند که انسان ها ساعت ۱۰ صبح بیشترین سطح هوشیاری را دارند و بهتر است که کارهای مهم تر را در آن ساعت روز انجام دهند.
البته ساعت هوشیاری در انسان های مختلف متفاوت است و واقعا مهم است که انسان ساعت بیداری خود را بداند.
۳٫ پیش از راه اندازی موتورتان یک مراسم خاص ایجاد کنید.
تحقیقات زیادی انجام شده است تا متوجه شوند چطور مدیرعاملان تا این اندازه پربازده هستند. یکی از روش هایی که آنها انجام می دهند، روش ۳ پیروزی در روز است. با تعیین سه کار مهم برای انجام دادن پیش از شروع روزتان، شما ذهنتان را در موقعیتی قرار می دهید که این سه کار را تا پیش از پایان روز به ترتیب انجام دهد.
۴٫ تمرکز و ازدست دادن تمرکز را درک کند.
ازدست دادن تمرکز یک واکنش داوطلبانه و ذاتی است برای اینکه از خودمان حفاظت کنیم. درحالی که تمرکز انتخابی یک تمرکز از بالا به پایین است، ازدست دادن تمرکز یک واکنش پایین به بالاست. مثلا دراکثر مواقع یک صدای بلند یا یک نور شدید تمرکز ما را برهم میزند. زمانی که تمرکزمان را از دست بدهیم، ۲۵ دقیقه طول می کشد تا بتوانیم دوباره تمرکز کنیم. با دانستن این موضوع، شما می توانید در محیطهایی که هیچ موردی برای حواس پرتی وجود نداشته باشد، برای مدت طولانی برکارهایتان تمرکز کنید.
۵٫ برای بهبود حافظه و تمرکزتان ورزش کنید.
درحین ورزش کردن دستگاه عصبی ما پروتئن هایی به نام عامل نوتروفیک تولید می کنند که موجب ترشح مواد شیمیایی دیگری می شود که به یادگیری کمک می کنند. در سال ۲۰۱۰ توسط عصب شناسان تحقیقی بر میمون ها انجام شد که نشان می داد یادگیری در میمون هایی که ورزش می کنند دوبرابر سریعتر از میمون هایی است که ورزش نمی کنند. محققان معتقند این موضوع درمورد انسانها نیز صحیح است.
۶٫ بازی های فکری انجام دهید.
“اگر از آن استفاده نکنید، از دستش می دهید.” و این موضوع درمورد مغز کاربرد دارد. تحقیقات در مورد شکل پذیری مغز ثابت کرده است که با انجام نرمش های ذهنی می توانید از نابودی مغزتان جلوگیری کند.
با بررسی فروشگاه های نرم افزاری موجود در تلفن های هوشمندتان می توانید بازی های فکری متفاوتی مانند Brain HQپیدا کنید. البته دقت داشته باشید که فقط ۲۰ دقیقه در روز از این برنامه ها استفاده کنید، در غیر این صورت مغز شما با آنها مانند کارهای روتین روزانه رفتار می کند.
۷٫تجسم و ارتباط دادن را امتحان کند.
به یاد سپردن عکس ها از حقایق آسانتر است و محققان ثابت کرده اند که در واقع ما هیج چیز را فراموش نمی کنیم. دلیل آنکه ما نمی توانیم برخی چیزها را به یاد بیاوریم عدم حضور “قلاب ذهنی” است که به ما کمک می کند اطلاعات را از ذهنمان بازیابی کنیم.
برای استفاده از روش V&A برای به ذهن سپردن برخی مسائل باید از موضوعاتی که در ذهن می مانند استفاده کنید. مثلا برای حفظ کردن یک لیست خرید می توانید چیزی مانند بلوبری blueberries را با چیزی مانند خرسی برنگ آبی blue bear ارتباط دهید. ممکن است که بلوبری در ذهنتان نماند اما یک خرس آبی را هرگز از یاد نمی برید.
۸٫ بیشتر با دوستانتان زمان بگذرانید.
تحقیقی که در مدرسه سلامت عمومی هاروارد انجام شد، نشان داد که افرادی که روابط اجتماعی فعال تری دارند کمتر دچار بیماری های ذهنی می شوند. انسان ها ،حیوانات اجتماعی هستند، و وقت گذراندن با دوستان نه تنها به سلامت احساسات ما کمک می کن بلکه برای سلامت ذهن نیز مفید است.