همه مردم دوست دارند حافظه خوبی داشته باشند ولی بیشتر آنها دوست دارند این حافظه عالی را بدون تمرین های تقویت حافظه بدست بیاورند و مشکلات حافظه از اینجا آغاز می شود…
سخنرانان یونان باستان به این شهره بودند که می توانند ساعتها از روی مطالبی که به حافظه شان سپرده اند سخنرانی کنند، همیشه بر ای پژوهشگران سوال بود که آنها چطور اینکار را می کردند؟ تا اینکه محققان چند سال پیش دریافتند؛ از آنجایی که تصاویر راحت تر از کلمات به خاطر سپرده می شوند، آنها تفکراتشان را نه بصورت کلمات بلکه بصورت تصاویر در ذهن ذخیره می کردند و سپس در هنگام سخنرانی از آنها استفاده می کردند.
یکی از رایجترین تکنیک های بصری “روش مکانی” است که به آن “کاخ حافظه” نیز گفته می شود. در این تکنیک افراد تصاویر ذهنی خود را در جای مشخصی از فضای سه بعدی آشنایی در ذهنشان نصب می کنند و بدین طریق با تصور آن مکان، تصاویر ذهنی را بیاد می آورند. بد نیست بدانید از هر ۱۰ نفری که در مسابقات حافظه شرکت می کنند ۹ نفرشان از این روش استفاده می کنند! دوست دارید این تکنیک را بیاموزید؟
اجازه دهید با مثالی این تکنیک را برایتان شرح دهم:
هال خانه تان را تصور کنید. شما در هال خانه تان جای تمامی وسایل را می دانید بطوری که اگر الان چشمانتان را ببندید و در ذهنتان هال را تصور کنید و در آن قدم بزنید دقیقا می دانید جای هر وسیله کجاست؛
۱-ابتدا در هال است.
۲-بعد از آن یک مبل یک نفره.
۳- تابلوی نقاشی.
۴- در گوشه تلویزیون.
۵- مبل چند نفره.
۶-بعد از گوشه یک مبل چند نفره کوچکتر.
۷- آینه
یک نقطه را بعنوان نقطه شروع انتخاب کنید (مثلا در هال نقطه شروع باشد) حال فرض کنید می خواهید لیست کارهای روزانه تان را بکمک این تکنیک حفظ کنید. اگر کارهای روزانه شما این باشد:
۱-رفتن به اداره پست و تحویل گرفتن یک بسته پستی
۲-مراجعه به دکتر برای انجام چکاپ سالانه
۳-خرید سس گوجه فرنگی برای شام امشب
۴-پس دادن کتابهای کتابخانه.
۵-بردن بچه ها برای تمرین فوتبال.
۶-رفتن به سینما با دوستتان.
۷-بردن مربایی که تازه درست کرده اید به خانه مادرتان
حال فرض کنید می خواهیم با تکنیک کاخ حافظه این کارها را در ذهنمان حفظ کنیم:
۱-رفتن به اداره پست را به در ضمیمه می کنیم؛ مثلا یک پستچی که دم در هال ایستاده است.
۲-مراجعه به دکتر را به مبل یک نفره ضمیمه می کنیم؛ دکتر که روی مبل یکنفره هال نشسته است.
۳- سس گوجه فرنگی را به تابلو ضمیمه می کنیم؛ تابلوی نقاشی محبوبتانکه که متاسفانه روی آن سس گوجه فرنگی پاشیده است.
۴-تلویزیون و پس دادن کتابهای کتابخانه؛ کتابهایی که روی تلویزیون گذاشته شده اند.
۵-تمرین فوتبال بچه ها و مبل چند نفره؛ بچه ها که با لباس فوتبالی روی مبل چندنفره نشسته اند و بالاپایین میپرند.
۶-مبل چندنفره کوچکتر و قرار سینما با دوستتان؛ دوستتان که روی مبل نشسته و بلیط سینما در دست منتظر شماست.
۷-آینه و مربای مادرتان؛ تصویر مادرتان در آینه که به مربا نگاه می کند.
حال به تصویر ذهن تان از هال نگاهی بیندازید، شلوغ است، کلی میهمان دارید …!
شما از هر نقشه یا مکانی که برایتان آشناست می توانید استفاده کنید مثلا اعضای بدنتان از بالا تا پایین. سپس برای بیاد آوردن چیزهای مورد نظرتان کافیست دوباره فضای مورد نظرتان را در ذهن تصور کنید. بیاد داشته باشید هر چه تصاویر ذهنی که تشکیل می دهید خنده دار یا احساسی تر باشد راحت تر در ذهن می ماند. تکنیک کاخ حافظه فوق العاده کاربردی و سرگرم کننده است، حتی برای افراد پیر و کسانی که از ضعف حافظه رنج می برند.
اخیرا کاسپر بارمنز در کنفرانس TED توضیح می داد که چگونه توانسته از تکنیک کاخ حافظه برای افرادی که از آلزایمر رنج می برند استفاده کند.
در نهایت یادآوری این نکته ضروری است که با استفاده هر چه بیشتر از این روش می توان چیزهای بیشتر و پیچیده تری را بیاد آورد، بعلاوه با گذشت زمان ذهن می آموزد که چگونه بدون انجام دادن این تشریفات و بصورت کاملا سه بعدی مسائل را بیاد آورد. این تکنیک در ظاهر بسیار ساده و مضحک بنظر می رسد اما دفعه بعد که قرار بود چیزهایی را حفظ کنید از آن استفاده کنید تا به تاثیر خارق العاده آن پی ببرید.
منابع:
[۱] Maguire E. A., et al. (2003). Routes to remembering: the brains behind superior memory. Nature Neurosci. 6(1):90-5.
[۲] Dalgleish, Tim, et al. (2014). Method-of-Loci as a mnemonic device to facilitate access to self-affirming personal memories for Individuals with depression. Clinical Psychological Science, 1 (2): 156-162
[۳] Legge E. L. et al. (۲۰۱۲) Building a memory palace in minutes: equivalent memory performance using virtual versus conventional environments with the Method of Loci .Acta Psychol (Amst). 141(3):380-90
[۴] https://www.youtube.com/watch?v=BMcduh1HEHA&noredirect=1
[۵] Engvig A et al. (2010) Effects of memory training on cortical thickness in the elderly. NeuroImage. 52: 1667–۱۶۷۶٫
[۶] Nyberg L et al. (2003).Neural correlates of training-related memory improvement in adulthood and aging. PNAS 100 (23), 13728-33 PMID: 14597711
نویسنده: دکتر ویلیام کلم
استادیار عصب شناسی دانشگاه A&M تگزاس
منبع: PSYCHOLOGY TODAY
مترجم: حمید ابراهیمی زاده